Το μάθημα της πεταλούδας

Θυμήθηκα κάποιο πρωί,που είχα πετύχει σ’ένα πεύκο ένα κουκούλι πεταλούδας ,τη στιγμή που έσκαζε το τσόφλι κι ετοιμάζουνταν η μέσα ψυχή να προβάλει. Περίμενα,αργούσε κι εγώ βιαζόμουν. Έσκυψα τότε απάνω της κι άρχισα να τη ζεσταίνω με την ανάσα μου.

Τη ζέσταινα ανυπόμονα, και το θάμα άρχισε να ξετυλίγεται μπροστά μου, με γοργό ρυθμό. Το τσόφλι άνοιξε όλο, η πεταλούδα πρόβαλε. Μα ποτέ δε θα ξεχάσω τη φρίκη μου,τα φτερά της έμεναν σγουρά,αξεδίπλωτα όλο όλο της το κορμάκι έτρεμε και μάχουνταν να τα ξετυλίξει. Μα δεν μπορούσε, μαχόμουν κι εγώ με την ανάσα μου να την βοηθήσω.Του κάκου ,είχε ανάγκη από υπομονετικό ωρίμασμα και ξετύλιγμα μέσα στον ήλιο και τώρα πια ήταν αργά. Η πνοή μου είχε ζορίσει την πεταλούδα να ξεπροβάλει πριν της ώρας, ζαρωμένη κι εφταμηνίτικη. Βγήκε αμέστωτη,κουνήθηκε απελπισμένη και σε λίγο πέθανε στην παλάμη μου.

Το πουπουλένιο κουφάρι αυτό της πεταλούδας θαρρώ πως είναι το μεγαλύτερο βάρος που έχω στη συνείδησή μου. Και να, σήμερα κατάλαβα βαθιά..

Είναι θανάσιμο αμάρτημα να βιάζεις τους αιώνιους νόμους, έχεις χρέος ν’ ακολουθείς τον αθάνατο ρυθμό μ’ εμπιστοσύνη.

Η μικρή ετούτη  πεταλούδα, που σκότωσα γιατί παραβιάστηκα να την αναστήσω,ας ήταν να πετούσε πάντα μπροστά μου και να μου δείχνει το δρόμο.Κι έτσι μια πεταλούδα που πρόωρα πέθανε να βοηθήσει μιαν αδερφή της,μιαν ανθρώπινη ψυχή,να μη βιάζεται και να προφτάσει να ξετυλίξει με αργό ρυθμό τις φτερούγες!

   

~ Νίκος Καζαντζάκης.

O Δράκος και η θλίψη

Κάποτε υπήρχε ένα χωριό ψηλά σ’ ένα βουνό, με λιγοστούς κατοίκους, γύρω στις εκατό οικογένειες. Αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν πολύ αρμονικά και ευτυχισμένα μεταξύ τους. Ποτέ δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα, ήταν πάντα γελαστοί και αισιόδοξοι.

Μια μέρα, εμφανίστηκε στο χωριό ένας δράκος. Κατέβηκε από τα βουνά και εγκαταστάθηκε σε μια σπηλιά πάνω από τα σπίτια τους. Κάθε τόσο κατέβαινε στο χωριό και έτρωγε από έναν χωρικό — άντρα, γυναίκα, παιδί,  δεν έκανε διακρίσεις. Οι χωρικοί είχαν πανικοβληθεί, δεν ήξεραν πώς να τον αντιμετωπίσουν. Ο ένας μετά τον άλλον οι πιο γενναίοι άντρες του χωριού οπλίζονταν και πήγαιναν να παλέψουν μαζί του. Όμως ο δράκος πάντα νικούσε και τους σκότωνε.

Οργάνωσαν μια ομάδα επίθεσης από δέκα άντρες, οπλισμένους με μαχαίρια και κάθε λογής όπλα και του επιτέθηκαν στη φωλιά του. Ο δράκος, με μια ανάσα-φωτιά, τους έκαψε όλους μονομιάς. Όταν πια είχαν απελπιστεί, μάζεψαν τα υπάρχοντα τους και μετακόμισαν σε ένα γειτονικό χωριό εκεί κοντά. Ο δράκος όμως τους ακολούθησε και εξακολουθούσε να τους επιτίθεται και να τους σκοτώνει έναν-έναν.

Τότε, εμφανίστηκε στο χωριό ένας άντρας νέος, κοντούλης και αδύνατος και τους είπε: “Εγώ θα σκοτώσω το δράκο”.

Όλοι γέλασαν μαζί του και τον κορόιδεψαν έμοιαζε στη δύναμη με μικρό παιδί!

“Θα σε κάνει μια χαψιά”, του έλεγαν. Εκείνος όμως —Μέμος ήταν τ’ όνομα του— πήρε ένα μικρό μαχαίρι, ένα μπουκάλι νερό και ένα κομμάτι ψωμί και ξεκίνησε για τη φωλιά του δράκου.

Πλησίασε αργά και αθόρυβα, για να μην τον πάρει χαμπάρι, και του έστησε καραούλι. Περίμενε μέχρι να νυχτώσει για τα καλά και, όταν ο δράκος αποκοιμήθηκε και άρχισε να ροχαλίζει, πήδηξε γρήγορα γρήγορα μέσα στο στόμα του και κατέβηκε στην κοιλιά του. Εκεί κάθισε ήσυχα σε μια γωνιά, έβγαλε το μαχαίρι από τη ζώνη του και άρχισε να κόβει την κοιλιά του δράκου από μέσα. Κάθε μέρα που περνούσε έκοβε κι από ένα μικρό κομματάκι.

Ο δράκος, που ήταν τεράστιος, στην αρχή δεν καταλάβαίνε τίποτε. Ύστερα από λίγες μέρες, άρχισε να έχει αφόρητους πόνους και να μην μπορεί πια να φάει. Ο Μέμος, με υπομονή και επιμονή, έκοβε κάθε μέρα και λίγο περισσότερο από την κοιλιά του. Ακόμα κι όταν σώθηκε το νερό και το ψωμί που είχε πάρει μαζί του, εκείνος, εξαντλημένος και πεινασμένος, συνέχιζε να κόβει.

Οι χωρικοί πίστεψαν ότι ο Μέμος είχε πεθάνει, ότι τον είχε φάει ο δράκος, όπως τους υπόλοιπους. Έλεγαν μάλιστα ότι ήταν τόσο ανόητος αυτός, που πήγε και μπήκε μόνος του στο στόμα του δράκου! Καθώς περνούσαν οι μέρες και ο δράκος δεν έκανε πια επιθέσεις, παραξενεύτηκαν.

Μετά από ένα μήνα, μαζεύτηκαν όλοι έξω από τη σπηλιά του δράκου και τον παρακολουθούσαν να σφαδάζει από τους πόνους, να χτυπιέται, να βγάζει φωτιές, αλλά χωρίς να μπορεί να σηκωθεί.

Και ξαφνικά, ο δράκος ξεψύχησε μ’ ένα εκκωφαντικό αγκομαχητό. Άνοιξε τότε η κοιλιά του και βγήκε από μέσα ο Μέμος! Οι χωρικοί έμειναν άφωνοι για λίγο και ύστερα άρχισαν να ζητωκραυγάζουν και να χειροκροτούν τον ήρωα τους. Τον σήκωσαν στα χέρια και τον οδήγησαν στην πλατεία του χωριού για να του αποδώσουν τις τιμές που του έπρεπαν.

Αφού του έδωσαν να πιει νερό και να φάει καλά, τον ρώτησαν πώς τα κατάφερε, ένας τόσος δα ανθρωπάκος, να σκοτώσει το δράκο, κάτι που δεν είχαν καταφέρει δέκα δυνατοί άντρες μαζί. Και ο Μέμος τους είπε: “Το μυστικό είναι να μπεις μέσα στο θεριό, πριν προλάβει εκείνο να σε φάει. Να μπεις με τη θέληση σου, καλά προετοιμασμένος και να έχεις υπομονή κι επιμονή. Θα σου πάρει καιρό, αλλά τελικά θα καταφέρεις να το σκοτώσεις. Όταν είσαι μέσα του ζωντανός, δεν μπορεί να σε πολεμήσει. Ο χρόνος είναι ο σύμμαχος σου. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα μικρό μαχαίρι”».

Η Μαρίνα έμεινε για λίγο σιωπηλή και μετά του είπε:

«Υπέροχη ιστορία, Αλέκο μου, πραγματικά. Δε νομίζω όμως πως καταλαβαίνω τι θες να μου πεις».

«Ο δράκος, Μαρίνα, είναι η θλίψη, το πένθος. Μπορεί να παρουσιαστεί στη ζωή σου εντελώς ξαφνικά και αν δεν ξέρεις πώς να το αντιμετωπίσεις, θα σε φάει. Αν προσπαθήσεις να το αγνοήσεις, είσαι σίγουρα χαμένος. Αν πάλι πας να το πολεμήσεις βιαστικά και να το χτυπήσεις ενώ είσαι απ’ έξω, θα σε νικήσει. Ο μόνος τρόπος να το νικήσεις είναι να μπεις μέσα του και να το πολεμήσεις μεθοδικά. Κάθε μέρα κι από λίγο. Με υπομονή και επιμονή. Το μαχαίρι του Μέμου είναι η δύναμη της θέλησης που έχει ο καθένας μας. Και ο χρόνος ο σύμμαχος μας. Καταλαβαίνεις τώρα;»

 Απόσπασμα από το βιβλίο «Το παιδί της αγάπης» (Εκδόσεις Ψυχογιός)

Πηγή:  http://enallaktikidrasi.com

Θυμώνετε; Πως να το διαχειριστείτε;

  Σε όλους μας είναι γνωστό το οξύ συναίσθημα του θυμού. Είναι ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα -χωρίς να είναι καλό ή κακό- που βιώνουμε όλοι σε διάφορα γεγονότα της ζωής μας. Είναι μια ενστικτώδης αντίδραση στην απειλή συνοδευόμενη από βιολογικές και ψυχολογικές αλλαγές όπως κάθε ανθρώπινο συναίσθημα.
Συχνά αισθανόμαστε θυμωμένοι και αντιδρούμε ανάλογα για κάτι που συμβαίνει μια δεδομένη στιγμή για παράδειγμα όταν μας προσβάλει κάποιος ή ακόμη και όταν μας πιάσουν την θέση στο χώρο στάθμευσης. 
Άλλες φορές απλά 'καταπίνουμε' τον θυμό μας χωρίς να αντιδρούμε, και ως αποτέλεσμα ο συσσωρευμένος θυμός να εκτονώνεται σε λάθος άτομα, λάθος χρόνο και με μη ασφαλή τρόπο. Είναι όμως ασφαλές να εκτονώνουμε το θυμό μας; Εκτονώνοντας το θυμό γινόμαστε σταδιακά πιο επιρρεπής σ΄ αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς, και εστιάζοντας σ΄ αυτό το μεγεθύνουμε δηλητηριάζοντας τον εαυτό μας και τους γύρω μας.
Η προσπάθεια να καταπιέσουμε-καταστείλουμε τον θυμό όχι μόνο δεν επιφέρει αποτελέσματα, αλλά μας οδηγεί σε άλλου είδους έκφρασης του θυμού όπως η παθητικότητα που εκδηλώνεται με σαρκασμό, κυνικότητα, ψυχαναγκαστική συμπεριφορά και απάθεια. 
Επίσης ο καταπιεσμένος θυμός που δεν εκφράζεται με εποικοδομητικό τρόπο επηρεάζει αρνητικά την ψυχική και σωματική μας υγεία. Π.χ. κατάθλιψη, προβλήματα ύπνου, αλκοόλ ή άλλους εθισμούς, διατροφικές διαταραχές, ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, π.χ. υπερβολική καθαριότητα, εργασιομανία, αυτοτραυματισμός.
Το άλλο είδος έκφρασης του θυμού είναι η επιθετικότητα που οδηγεί το άτομο σε βίαιες και καταστροφικές συμπεριφορές. Το άτομο αδυνατεί να διαχειριστεί την συμπεριφορά του σε όλα τα επίπεδα της ζωής, δημιουργώντας συνήθως χαοτικές διαπροσωπικές σχέσεις. Τα χαρακτηριστικά του επιθετικού θυμού είναι η σκληρότητα, έλλειψη ευαισθησίας στα συναισθήματα του άλλου, σκληρή κριτική, εγωκεντρισμό και αλαζονεία, εκδικητικότητα, αδυναμία συγχώρεσης, ευερεθιστότητα, παρορμητικότητα και αναξιοπιστία.
Το να διαχειριστούμε την ένταση του θυμού μας δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Ο ιδανικότερος τρόπος είναι να ανακαλύψουμε τους παράγοντες που πυροδοτούν τον θυμό, και με απλές στρατηγικές να τους κατευνάζουμε. Για παράδειγμα μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης. Όταν θυμώνουμε έχουμε την τάση να δραματοποιούμε και να μεγεθύνουμε το πρόβλημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις παίρνουμε μια βαθιά διαφραγματική εισπνοή και δίνουμε στο εαυτό μας μια πιο εκλογικευμένη εξήγηση για το συμβάν που μας θύμωσε.
Η γραμμή που χωρίζει τον φυσιολογικό θυμό από τον παθολογικό είναι δυσδιάκριτη. Αν ο θυμό σας επηρεάζει την ποιότητα των σχέσεων σας και γενικότερα την καθημερινότητα σας, ενδείκνυται η επίσκεψη σας σε ειδικό ψυχικής υγείας για να βοηθηθείτε μέσο της ψυχοθεραπείας στο να αναπτύξετε μηχανισμούς υγιούς εκτόνωσης του θυμού. Πολλές φορές η δυσκολία στο να διαχειριστείτε τον θυμό σας έγκειται στο γεγονός ότι τα αίτια εντοπίζονται σε παλαιότερα βιώματα, ειδικότερα της παιδικής ηλικίας.
 
Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με το σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για το σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. Αριστοτέλης

Ευάγγελος Ορφανίδης - Κλινικός Ψυχολόγος, DipCH

Όταν "ξεχειλίσει" το άγχος: Τι είναι οι κρίσεις πανικού;

«Είναι ό,τι χειρότερο έχω ζήσει», «Αισθάνθηκα ότι θα τρελαθώ ή θα πεθάνω», «Δεν μπορούσα να αναπνεύσω και η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά».
Έτσι περιγράφουν τα περισσότερα άτομα την επώδυνη επαφή τους με την κρίση πανικού. Αναμφίβολα οι κρίσεις πανικού είναι μια από τις πιο δυσάρεστες καταστάσεις που μπορεί να βιώσει το άτομο σε ψυχοφυσιολογικό επίπεδο, λόγω των αιφνίδιων και έντονων συμπτωμάτων που καθιστούν  το άτομο ανήμπορο να αντιδράσει. Το κύριο συναίσθημα που επικρατεί την στιγμή του επεισοδίου είναι ο πανικός και ο έντονος φόβος. Συνήθως ο μεγαλύτερος φόβος και ανησυχία του ατόμου είναι η στιγμή της επόμενης κρίσης. Οι κρίσεις πανικού ανήκουν στο ευρύ φάσμα των αγχωδών διαταραχών και χαρακτηρίζονται από την οξεία έναρξη δυσάρεστων συμπτωμάτων που διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα έως μερικά λεπτά.  Μερικά από τα συμπτώματα είναι:

Ψυχολογικά συμπτώματα
-Αίσθημα τρόμου.
-Φόβος ότι το άτομο θα χάσει τον έλεγχο
-Φόβος ότι το άτομο θα παρανοήσει.
-Αδυναμία συγκέντρωσης.
-Φόβος και ανησυχία ότι το επεισόδιο θα επαναληφθεί. Το άτομο μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο προσμονής και αποφυγής.
-Το άτομο αποφεύγει πολυσύχναστους χώρους, και την αναμονή σε ουρές .
-Έντονη ενασχόληση με θέματα υγείας-Υποχόνδρια συμπεριφορά.

Σωματικά συμπτώματα
-Τάση λιποθυμίας.
-Ταχυκαρδία και αίσθηση παλμών.
-Βάρος στο στήθος.
-Δύσπνοια και αίσθηση πνιγμού.
-Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα σε όλο το σώμα.
-Ρίγη και έντονη εφίδρωση.
-Ναυτία και τάση για εμετό.
-Αστάθεια και έλλειψη ισορροπίας.
-Μυϊκή ένταση με κράμπες.

Παρόλο που τα αίτια της διαταραχής αυτής δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα, φαίνεται να συνδέονται έμμεσα ή άμεσα με μεγάλες μεταβάσεις της ζωής, όπως ο ερχομός ενός παιδιού, η αποφοίτηση από το πανεπιστήμιο και η εξεύρεση εργασίας, ένας χωρισμός ή μια απώλεια οικείου προσώπου. Πιο συγκεκριμένα, η κρίση πανικού συνήθως πυροδοτείται όταν το άτομο υπόκειται παρατεταμένα σε έντονη ψυχολογική πίεση. Όπως επίσης και οι ενδοψυχικές συγκρούσεις δηλαδή η εσωτερική πάλη μεταξύ δύο αντικρουόμενων επιθυμιών που είναι συνήθως τα «θέλω» και τα «πρέπει».  Η κρίση πανικού μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια υπερβολική και αυτόματη αντίδραση του οργανισμού μας απέναντι σε ένα φοβικό-στρεσογόνο συμβάν. Μπορούμε να παρομοιάσουμε αυτόν τον αμυντικό μηχανισμό ως ένα συναγερμό που μας προστατεύει από «επιθέσεις» φανταστικές ή πραγματικές. Αν παραβλέψουμε τα αρνητικά συμπτώματα που μπορεί να μας προκαλέσει η υπερβολική αντίδραση αυτού του μηχανισμού, συνειρμικά, αν ο εγκέφαλος μας στερούσε αυτού του μηχανισμού, ίσως οι πρόγονοι μας να ήταν γεύματα των θηρίων εκείνων των εποχών, με αποτέλεσμα των αφανισμό του ανθρώπινου είδους.
Υπάρχουν πολλές και αποτελεσματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις που εφαρμόζονται για τις κρίσεις πανικού, όπως η Βιοανάδραση (Biofeedback), γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, ψυχοδυναμική κ.α.  Ο σκοπός της ψυχοθεραπείας ευρύτερα είναι να προσανατολίσει το άτομο στο να ανακαλύψει ανέπαφες πτυχές του εαυτού του, δημιουργώντας ή αναδιοργανώνοντας τις άμυνες του για την αντιμετώπιση του όποιου προβλήματος, τόσο σε συνειδητό όσο και σε υποσυνείδητο επίπεδο.

Ευάγγελος Ορφανίδης - εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος

                                                             

                                                          
                                                            Πότε πάμε στον Ψυχολόγο;


Πολλές φορές ακούμε την γνωστή φράση "όλοι χρειαζόμαστε ψυχολόγο" αλλά πότε άραγε παίρνουμε την απόφαση για να τον επισκεφτούμε;

Βάση επιστημονικών ερευνών ένας στους πέντε ενήλικες πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή ή αντιμετωπίζει προβλήματα που χρήζουν βοήθειας, αλλά μόνο το 45-65% των ατόμων αυτών φτάνουν στο κατώφλι του ειδικού. Αυτό από μόνο του είναι μια περίτρανη απόδειξη ότι τα λεγόμενα ταμπού και πεποιθήσεις του τύπου "δεν είμαι τρελός για να πάω σε ψυχολόγο" ή "τι να μου κάνει εμένα ο ψυχολόγος", εμποδίζουν το άτομο να αναζητήσει βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας.
Έτσι συχνά το άτομο περνά μόνο του ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα σε μια δυσάρεστη κατάσταση που πρέπει να φτάσει στο απροχώρητο για να πάρει την απόφαση να καθίσει απέναντι από τον ειδικό.
Ποια είναι λοιπόν τα σημάδια που πρέπει να μας επιστήσουν την προσοχή ώστε να ψάξουμε για ειδικό Ψυχολόγο.
1. Όταν αντιμετωπίζουμε σωματικά συμπτώματα όπως πόνοι στο στομάχι, πονοκέφαλους κ.α που δεν έχουν κάποια παθολογική αιτία. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα αποδεικνύουν την άρρηκτη σχέση της ψυχικής μας κατάστασης με το σώμα μας. Για παράδειγμα, το έντονο άγχος εκφράζεται μέσα από ένα ευρύ φάσμα σωματικών ενοχλήσεων χωρίς να μπορούν να εξηγηθούν ή και να λυθούν ιατρικά. Όσα δεν λέει η ψυχή τα φωνάζει το σώμα.

2. Όταν μια τραυματική εμπειρία που είχαμε στο παρελθόν εμποδίζει σε υπέρμετρο βαθμό την λειτουργικότητα μας στην καθημερινότητα. Για παράδειγμα, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια σοβαρή ασθένεια κ.α. είναι καταστάσεις που αν δεν διαχειριστούμε έγκαιρα μιλώντας με κάποιο ειδικό, μπορεί να πάρουν έκταση επηρεάζοντας και άλλους τομείς στη ζωή μας.

3. Όταν καταφεύγουμε σε ¨ουσίες¨ για να διαχειριστούμε αρνητικά συναισθήματα. Πολλά άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να διαχειριστούν μια κατάσταση, στρέφονται στη χρήση ναρκωτικών ουσιών, στο αλκοόλ, και στην υπερφαγία ως ένα μέσω άμεσης εκτόνωσης, έτσι οδηγούνται σε προβλήματα εθισμού.

4. Όταν νιώθουμε για αρκετό καιρό (πάνω από 6 μήνες) έντονη δυσφορία και δυσκολία στο να διαχειριστούμε καταστάσεις στην καθημερινότητα μας. Το άτομο που για παράδειγμα βιώνει παρατεταμένα αισθήματα λύπης, θλίψης ή θυμού υποδεικνύει την παρουσία ενός βαθύτερου προβλήματος, που χρήζει άμεσα παρακολούθησης από ειδικό.

5. Όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε από μόνοι μας ένα θέμα που μας απασχολεί χωρίς αποτέλεσμα. Πολλές φορές όταν βρισκόμαστε σε μια δύσκολη κατάσταση αναζητούμε βοήθεια σε φίλους, βιβλία αυτοβοήθειας και στο διαδίκτυο. Κάποιες φορές αυτή η αναζήτηση έχει αποτέλεσμα και άλλες όχι. Όταν όμως με την πάροδο του χρόνου συνεχίζουμε να βιώνουμε δυσάρεστα συναισθήματα είναι καλό να απευθυνόμαστε στον ειδικό.

Είναι καλό να γνωρίζουμε ότι η ψυχοθεραπεία δεν είναι ένδειξη αδυναμίας ή ανικανότητας. Αντιθέτως, το άτομο που μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία ανακαλύπτει πτυχές και δυνατότητες του εαυτού αποκτώντας επίγνωση, έτσι γίνεται πιο παραγωγικό και λειτουργικό στην καθημερινότητα του.

Ευάγγελος Ορφανίδης
εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος, DipCH