Κλινικός ψυχολόγος

Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2017



Τι είναι η Υπνοθεραπεία;

 Η Υπνοθεραπεία εδώ και πολλά χρόνια θεωρείται μια από τις πλέον αποτελεσματικές και πιο διαδεδομένες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, που εφαρμόζεται ευρέως για την αντιμετώπιση διαφόρων ψυχικών συγκρούσεων , τραυμάτων, όπως και για προσωπική ανάπτυξη και επανάκτηση της ψυχικής ισορροπίας. Η ύπνωση ήταν γνωστή κυριολεκτικά από την αυγή της ανθρωπότητας από την εποχή των Σουμέριων και των αρχαίων Αιγυπτίων, που την χρησιμοποιούσαν σε ιεροτελεστίες λόγω της «μαγικής» επίδρασης που είχε στους μυημένους.

Ο όρος «ύπνωση» και η γέννηση της υπνοθεραπείας ως επιστήμη, άρχισε τον 19ο αιώνα από τον σκωτσέζο χειρουργό James Braid στο βιβλίο του Neurypnology (1843), όπου περιγράφει την ύπνωση ως μια κατάσταση βαθιάς συγκέντρωσης που σταδιακά παρασύρει σε ένα είδος χαλάρωσης. Ο όρος ύπνωση, μας παραπέμπει στο να φανταστούμε κάποιον φαινομενικά να κοιμάται, καθώς υποβάλλεται σε υπνοθεραπεία. Ο Dr. Braid αργότερα κατάλαβε το λάθος του για τον ορό ύπνωση, καθώς δεν συνδέεται με την κατάσταση του ύπνου. Στο βιβλίο του The Physiology of Fascination (1855), αλλάζει τον όρο σε «μονοιδεισμό», που σημαίνει συγκέντρωση σε μια ιδέα, όμως απέτυχε στο να διαδώσει την νέα λέξη, αφού ο όρος ύπνωση διαδόθηκε παντού και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα.
Σύγχρονες έρευνες με ηλεκτροεγκεφαλογράφους αποδεικνύουν ότι η ύπνωση και ο ύπνος είναι ποιοτικά δυο διαφορετικές καταστάσεις συνείδησης και χαρακτηρίζονται από διαφορετική εγκεφαλική δραστηριότητα.Το μυαλό μας αποτελείται το συνειδητό (12% του μυαλού μας), το κριτικό μυαλό που είναι μέρος του συνειδητού και του υποσυνειδήτου, και το υποσυνείδητο (ή ασυνείδητο), το οποίο είναι το 88% του μυαλού μας. Ενώ το Συνειδητό μπορεί να κάνει ταυτόχρονα μόνο 3-4 πράγματα, το Υποσυνείδητο καταγράφει τα πάντα, τα οποία του στέλνουν οι αισθήσεις μας. Στο υποσυνείδητο καταγράφονται επίσης και όλες μας οι εμπειρίες που περνάνε από γενιά σε γενιά μέσω του DNA, όπως και όλες οι εμπειρίες και τα συναισθήματα, από την στιγμή που θα δημιουργηθεί η καινούργια ζωή μέσα στην μήτρα.
Όταν λοιπόν μπαίνουμε σε κατάσταση ύπνωσης, με την καθοδήγηση Υπνοθεραπευτή ή και μόνοι μας, με την σωστή εκπαίδευση (αυτούπνωση), ερχόμαστε σε επαφή με ασυνείδητες μνήμες τραυματικές ή μη, και με συναισθήματα που έχουν αποθηκευτεί στο υποσυνείδητο μπορώντας έτσι να κάνουμε άμεσες διορθώσεις σε αυτά, με ασφάλεια.
Μπορούμε να το δούμε σαν ένα επαναπρογραμματισμό ή επαναπροσδιορισμό των βαθύτερων ενδοψυχικών μας συγκρούσεων, που καθορίζουν τον σημερινό μας εαυτό.Το γεγονός ότι η Υπνοθεραπεία δουλεύει άμεσα με το Υποσυνείδητο, είναι αυτό που την κάνει δυνατό εργαλείο σε συνδυασμό με διάφορες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, όπως ψυχοδυναμικές, γνωστικο-συμπεριφορικές, κλπ. Η χρήση της Ύπνωσης επιταχύνει και ενισχύει σημαντικά την αποτελεσματικότητα αυτών των ψυχοθεραπειών.
Στην κοινή γνώμη η ύπνωση παραμένει ένα ακόμη μυστήριο που φοβίζει και σαγηνεύει ταυτόχρονα προκαλώντας την ανθρώπινη περιέργεια και μέσα από την πάροδο του χρόνου πιέζει συστηματικά την επιστημονική κοινότητα για ανάλυση, εξήγηση και σωστή χρήση της.

Ευάγγελος Ορφανίδης -  εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος
angelospsy@gmail.com

Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2017

 

 

Ο θάνατος και τα στάδια του πένθους


 Ο θάνατος και η διαδικασία του πένθους σίγουρα δεν είναι εύκολο θέμα προς συζήτηση, μιας και οι παράγοντες που επηρεάζουν αυτού του είδους τα βιώματα είναι πολλοί και προς ανάπτυξη. Η ζωή είναι ένα ακόμη πιο περίπλοκο θέμα, που πολλές φορές μάς παρασύρει συνειρμικά στο να της δίνουμε μια πιο φιλοσοφική ερμηνεία στην προσπάθειά μας να αντιληφθούμε έστω και λίγο την έννοια «ζωή». Ο αείμνηστος Καζαντζάκης όπως αναφέρει στην εισαγωγή της «Ασκητικής» του, «ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο και καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο, το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε ζωή».

Συνώνυμο της ζωής η ελπίδα
Το συνώνυμο της ζωής είναι η ελπίδα, η προσδοκία για το μέλλον, και η διαιώνιση του είδους μέσα από την εκτόνωση της λιμπιντικής μας ενεργείας. Το τέλος της ζωής όμως δημιουργεί μια γκάμα ανάμεικτων συναισθημάτων, τα οποία μπορεί να εκτείνονται από τη θλίψη για τον θάνατο του δικού μας ανθρώπου και τον συμβολικό θάνατο των προσδοκιών μας και της ελπίδας μας γι’ αυτόν. Το πένθος και τα σύνθετα στάδια της διαδικασίας του πόνου της θλίψης είναι αναγκαία για να μπορέσει το άτομο να διαχειριστεί τα έντονα συναισθήματα που προκαλεί ο χαμός του δικού του ανθρώπου.

Πρέπει να το βιώσουμε
Η άρνηση στο να μπούμε στη διαδικασία της θλίψης δεν είναι ένδειξη δύναμης, καθώς η εσωτερική συσσώρευση του πόνου θα προκαλέσει μεγαλύτερο πρόβλημα στο μέλλον. Το σημαντικότερο μέρος της διαδικασίας του πένθους αποτελεί η βίωση και η αποδοχή όλων των συναισθημάτων που δημιουργεί η απώλεια.

Η διαδικασία
Η Kubler-Ross, γνώστη και ως «η ψυχολόγος του πένθους», αναλύει τη διαδικασία του πένθους, χωρίζοντάς την σε πέντε στάδια. Άρνηση: Η πρώτη αντίδραση του ατόμου είναι η άρνηση-απώθηση του τραγικού συμβάντος, που λειτουργεί ως «μηχανισμός άμυνας», μη μπορώντας να συνειδητοποιήσει το τραγικό γεγονός, μπλοκάροντας έτσι κάθε συναισθηματική αντίδραση. «Πέθανε; Μα ποιος; Ο Κώστας; Δεν γίνεται... Δεν το πιστεύω, μου λες ψέματα». Θυμός: Μετά την υποχώρηση της άρνησης εμφανίζεται ξανά ο πόνος ενισχυμένος με θυμό, προκαλώντας ξεσπάσματα προς άψυχα αντικείμενα, φίλους, μέλη της οικογένειας, στον Θεό ή ακόμη και στον νεκρό. «Πώς μπόρεσες να μου το κάνεις αυτό, Θεέ μου», «Πώς μπόρεσες να με αφήσεις μόνο, Κώστα;».

Διαπραγμάτευση και κατάθλιψη
Διαπραγμάτευση: Σταδιακά το άτομο αρχίζει να συνειδητοποιεί και να διαπραγματεύεται την απώλεια, προστατεύοντας τον εαυτό του από την επίπονη πραγματικότητα. Μέρος αυτής της φάσης είναι και οι τύψεις/ενοχές γι' αυτά που θα μπορούσε το άτομο να κάνει διαφορετικά στο παρελθόν και δεν έκανε. «Θεέ μου, α μη μου συμβεί αυτό και εγώ θα…». Κατάθλιψη: Το στάδιο αυτό επέρχεται όταν το άτομο συνειδητοποιήσει το πραγματικό μέγεθος της απώλειας και την οριστικότητα του αποχωρισμού. Σε αυτήν τη φάση το άτομο απομονώνεται και αποσύρεται, αναζητώντας να έρθει σε επαφή με το αγαπημένο του πρόσωπο μέσα από φωτογραφίες, μουσικά ακούσματά του, μνήμες και ιστορίες από τη ζωή του.

Ο ρόλος της αποδοχής
Αποδοχή: Το στάδιο αυτό αφορά στην αποδοχή της νέας πραγματικότητας. Το άτομο μαθαίνει να ζει χωρίς το αντικείμενο της απώλειας και αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να συνεχίσει τη ζωή του. Αυτό επέρχεται με το πέρασμα του χρόνου και την αποδέσμευση από κάθε προσδοκία για επανένωση.

Διαφορετικό σε κάθε άνθρωπο
Το παθολογικό πένθος διακρίνεται από την αδυναμία του ατόμου να αποδεχθεί την πραγματικότητα και σταδιακά να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις τους για τις καθημερινές απαιτήσεις της ζωής. Η παρατεταμένη παραμονή σε ένα από τα στάδια του πένθους για μεγάλο χρονικό διάστημα ενδέχεται να αποτελέσει την αφορμή για εκδήλωση ψυχιατρικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη. Στην περίπτωση του παθολογικού πένθους είναι καλό να αναζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Το πένθος της απώλειας, όπως και κάθε εμπειρία της ζωής, αρνητική ή θετική, βιώνεται μοναδικά. Τα στάδια του πένθους δεν βιώνονται από όλους το ίδιο, ορισμένοι βιώνουν κάποια από αυτά και άλλοι κανένα. Στον επίλογο δεν μπορώ να μην αναφέρω και πάλι τα λόγια του φημισμένου Έλληνα λόγιου Νίκου Καζαντζάκη από το εξαίρετο μυθιστόρημά του «Ζορμπάς ο Έλληνας»: «Πιστεύω σ' έναν κόσμο που δεν υπάρχει, μα πιστεύοντάς τον, τον δημιουργώ ανύπαρκτο, λέμε ότι δεν πεθυμήσαμε αρκετά»!

Ευάγγελος Ορφανίδης εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος

Τετάρτη 18 Ιανουαρίου 2017

 

 

Ψυχοσωματικά συμπτώματα: Ό, τι δεν λέει η ψυχή το φωνάζει το σώμα.


 Οι περισσότεροι από εμάς έχει τύχει να ακούσουμε από το γιατρό να μας λέει: "Οι εξετάσεις σου είναι καθαρές. Τα αίτια είναι ψυχολογικά". Όχι, δεν είμαστε τρελοί. Ο πόνος ή/και οι ενοχλήσεις που νιώθουμε είναι πέρα για πέρα αληθινές.
Πώς, όμως, επηρεάζεται το σώμα μας από την ψυχολογική μας κατάσταση; Όταν δεν εντοπίζεται οποιαδήποτε παθολογική-οργανική αιτία, τότε τα συμπτώματα είναι απλά η έκφραση των απωθημένων δυσάρεστων συναισθημάτων μας, που δε βρίσκουν άλλο τρόπο να εξωτερικευτούν. Ίσως να έχετε παρατηρήσει ότι τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα σε περιόδους άγχους. Το άγχος είναι η αντίδραση του οργανισμού σε επικείμενο κίνδυνο, πραγματικό ή φανταστικό. Καθώς βιώνουμε το άγχος, δηλαδή τον κίνδυνο, το νευρικό μας σύστημα ενεργοποιείται εκκρίνοντας αδρεναλίνη και κορτιζόλη ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει την απειλή. Η έκκριση αυτή των ορμονών επιταχύνει τους καρδιακούς παλμούς και την αρτηριακή πίεση καταπονώντας το σώμα μας άσκοπα και απορυθμίζοντας έτσι τις βιολογικές μας λειτουργίες, με αποτέλεσμα να εμφανίζουμε ψυχοσωματικά συμπτώματα.
Ό, τι δε λέει η ψυχή το φωνάζει το σώμα. Δηλαδή, τα δυσάρεστα συναισθήματα που "καταπίνουμε", είτε αυτό είναι άγχος είτε μια ανεκπλήρωτη επιθυμία μας, βρίσκει ως δίοδο το σώμα. Έτσι, ό, τι δεν εξωτερικεύουμε, σωματοποιείται αποδεικνύοντας την άρρηκτη σχέση ψυχής-σώματος.
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά και διδακτικά σε εμάς μόνο αν αντιληφθούμε τον σκοπό της ύπαρξής τους.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα ψυχοσωματικά συμπτώματα;
Το πρώτο βήμα είναι να επισκεφθούμε έναν γιατρό για να σιγουρευτούμε ότι τα συμπτώματα δεν είναι παθολογικής υπόστασης. Αφού σιγουρευτούμε και απορρίψουμε αυτή την πιθανότητα, απευθυνόμαστε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας (κλινικό ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή, ψυχίατρο) για να μας καθοδηγήσει στο να εντοπίσουμε τη ρίζα που υποκινεί τα ψυχοσωματικά συμπτώματα και να αντικαταστήσουμε τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές με άλλες πιο χρήσιμες.



Ευάγγελος Ορφανίδης εγγεγραμμένος Κλινικός ψυχολόγος

εικόνα: Sebastian Eriksson

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2017

 
 
 

Να μάθεις να φεύγεις...

  
Να μάθεις να φεύγεις...
 Να μάθεις να φεύγεις. 
Από την ασφάλεια τρύπιων αγκαλιών. 
Από χειραψίες που σε στοιχειώνουν. 
Από την ανάμνηση μιας κάλπικης ευτυχίας. 
Να φεύγεις -αθόρυβα, σιωπηλά, χωρίς κραυγές, μακρόσυρτους αποχαιρετισμούς. 
Να μην παίρνεις τίποτα μαζί, ούτε ενθύμια, ούτε ζακέτες για το δρόμο. 
Να τρέχεις μακριά από δήθεν καταφύγια κι ας έχει έξω και χαλάζι. 
Να μάθεις να κοιτάς βαθιά στα μάτια όταν λες αντίο κι όχι κάτω ή το άπειρο.
Να εννοείς τις λέξεις σου, μην τις εξευτελίζεις, σε παρακαλώ. 
Να μάθεις να κοιτάς την κλεψύδρα, να βλέπεις πως ο χρόνος σου τελείωσε. 

Όχι αγκαλιές, γράμματα, αφιερώσεις, κάποτε θα ξανασυναντηθούμε αγάπη μου. 
(Όλα τα βράδια και τα τραγούδια δεν θα είναι ποτέ δικά σας -αποδέξου το) 
Να σταματήσεις να αγαπάς τον Μέλλοντα, όταν αυτό που έχεις είναι μόνο ο Ενεστώτας. 
Να φεύγεις από εκεί που δεν ξέρεις γιατί βρίσκεσαι - από 'κει που δεν ξέρουν γιατί σε κρατάνε. 
Να αποχωρίζεσαι τραγούδια που αγάπησες, μέρη που περπάτησες. 
Δεν έχεις τόση περιορισμένη φαντασία όσο νομίζεις. 
Μπορείς να φτιάξεις ιστορίες ολοκαίνουριες, με ουρανό κι αλάτι. 
Να θυμίζουν λίγο φθινόπωρο, πολύ καλοκαίρι κι εκείνη την απέραντη Άνοιξη. 
Να φεύγεις από εκεί που δε σου δίνουν αυτά που χρειάζεσαι. Από το δυσανάλογο, το μέτριο και το λίγο. 
Να απαιτείς αυτό που δίνεις να το παίρνεις πίσω -δεν τους το χρωστάς. 
Να μάθεις να σέβεσαι την αγάπη σου, το χρόνο σου και την καρδιά σου. 
Μην πιστεύεις αυτά που λένε -η αγάπη δεν είναι ανεξάντλητη, τελειώνει. 
Η καρδιά χαλάει, θα τη χτυπάς μια μέρα και δεν θα δουλεύει. 
Να μην συγχωρείς όσους δεν σου έπλυναν τα πόδια σου με δάκρυα μετανοίας 
Να καταλάβεις πως οι δεύτερες ευκαιρίες είναι για τους δειλούς, οι τρίτες για τους γελοίους. 
Μην τρέμεις την αντιστοιχία λέξεων-εννοιών, να ονομάζεις σχέση τη σχέση, την κοροϊδία κοροϊδία. 
Να μαλώνεις τον εαυτό σου καμιά φορά που κάθεται και κλαψουρίζει σαν μωρό κι εσύ κάθεσαι και του δίνεις γλειφιτζούρι μη και σου στεναχωρηθεί το βυζανιάρικο. 
Να μάθεις να ψάχνεις για αγάπες που θυμίζουν Καζαμπλάνκα, όχι συμβάσεις ορισμένου χρόνου. 
Να μάθεις να φεύγεις. 
Από εκεί που ποτέ πραγματικά δεν υπήρξες. 
Να φεύγεις κι ας μοιάζει να σου ξεριζώνουν το παιδί από τη μήτρα. 
Να φεύγεις από όσα νόμισες γι' αληθινά, μήπως φτάσεις κάποτε σ' αυτά.

 Μενέλαος Λουντέμης

Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2017


Η μύγα και η μέλισσα...


«...Γνώρισα εκ πείρας ότι σ’ αυτή τη ζωή οι άνθρωποι είναι χωρισμένοι σε δύο κατηγορίες.
Τρίτη δεν υπάρχει -ή στη μια θα είναι ή στην άλλη.

Η μία, λοιπόν, κατηγορία των ανθρώπων μοιάζει με τη μυγα.
Η μύγα έχει την εξής ιδιότητα: να πηγαίνει πάντα και να κάθεται σε ό,τι βρώμικο υπάρχει. Για παράδειγμα, αν ένα περιβόλι είναι γεμάτο λουλούδια, που ευωδιάζαυν, και σε μια άκρη του περιβολιού κάποιο ζώο εχει κάνει μια ακαθαρσία, τότε μια μύγα, πετώντας μέσα σ’ αυτό το πανέμορφο περιβόλι, θα πετάξει πάνω απο όλα τα άνθη και σε κανένα δεν θα καθίσει. Μόνο όταν δει την ακαθαρσία, τότε αμέσως θα κατέβει και θα καθίσει πάνω σ’ αυτήν και θα αρχίσει να την ανασκαλεύει, αναπαυόμενη στη δυσωδία που προκαλείται από το ανακάτεμα αυτό και δε θα ξεκολλά από εκεί.
Αν τώρα έπιανες μια μύγα, και αυτή μπορούσε να μιλήσει και τη ρωτούσες να σου πει μήπως ξέρει αν πουθενά υπάρχουν τριαντάφυλλα, τότε εκείνη θα απαντούσε πως δε γνωρίζει καν τί είναι αυτά. Εγω, θα σου πει, ξέρω πως υπάρχουν σκουπίδια, τουαλέτες, ακαθαρσίες ζώων, μαγειρεία, βρωμιές. Η μία λοιπόν μερίδα των ανθρώπων μοιάζει με τη μύγα. Είναι η κατηγορία των ανθρώπων που έχει μάθει πάντα να σκέφτεται και να ψάχνει να βρει ό,τι κακό υπάρχει, αγνοώντας και μη θέλοντας ποτέ να σταθεί στο καλό.

Η άλλη κατηγορία των ανθρώπων μοιάζει με τη μέλισσα.

Η ιδιότητα της μέλισσας είναι να βρίσκει και να κάθεται σε ό,τι καλό και γλυκό υπάρχει. Ας πούμε, για παράδειγμα, πως σε μια αίθουσα, που είναι γεμάτη ακαθαρσίες έχει κάποιος τοποθετήσει σε μια γωνιά ένα λουκούμι. Αν φέρουμε εκεί μια μέλισσα, εκείνη θα πετάξει και.δεν θα καθησει πουθενά έως ότου βρει το λουκούμι και μόνον εκεί θα σταθεί.
Αν πιάσεις τώρα τη μέλισσα και τη ρωτήσεις που υπάρχουν σκουπίδια, αυτή θα σου πει ότι δε γνωρίζει, θα σου πει εκεί υπάρχουν γαρδένιες, εκεί τριανταφυλλιές, εκεί θυμάρι, εκεί μέλι, εκεί ζάχαρη, εκεί λουκούμια και γενικά θα είναι γνωστής όλων των καλών και θά έχει παντελή άγνοια όλων των κακών.
Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα, των ανθρώπων εκείνων που έχουν καλούς λογισμούς και σκέπτονται και βλέπουν τα καλά.
Όταν σ’ ένα δρόμο βρεθούν νά περπατούν δύο άνθρωποι, οι οποίοι ανήκουν στις δύο αυτές κατηγορίες, τότε φτάνοντας στο σημείο εκείνο όπου ένας τρίτος έκανε την «ανάγκη» του, ο άνθρωπος της πρώτης κατηγορίας, θα πάρει ένα ξύλο και θ’ αρχίσει να σκαλίζει τις ακαθαρσίες. Οταν, όμως περάσει ο άλλος, της δεύτερης κατηγορίας, που μοιάζει με τη μέλισσα, προσπαθεί να βρει τρόπο να τις σκεπάσει με χωμα και με μια πλάκα, για να μην αισθανθούν και οι άλλοι περαστικοί τη δυσωδία αυτή, που προέρχεται απο τις βρωμιές».

Και κατέληξε ο Γέροντας:
«Εγώ σε όσους έρχονται και μου κατηγορούν τους άλλους -και με δυσκολεύουν- τους λέω αυτό το παράδειγμα και τους υποδεικνύω να διαλέξουν σε ποια κατηγορία θέλουν να βρίσκονται και αναλόγως να ψάξουν να βρουν και τους ανάλογους ανθρώπους της κατηγορίας τους».




Πηγή : Γέροντος Παϊσιου Αγιορείτου Λόγοι, Τόμος Γ’, Σουρωτή Θεσσαλονίκης, εκδ. 2011

Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017



Το γεμάτο νόημα βίντεο για την μοναξιά

Ένα σύντομο βίντεο για τη μοναξιά που βιώνουν οι άνθρωποι, από την Καναδή καλλιτέχνη Λάουρα Στιούαρτ.
Το “Blobby” έχει τιμηθεί με το βραβείο Best Academic Film, Montreal Stop Motion Film Festival 2014.