Εφηβεία και γονείς: Μικρός οδηγός επιβίωσης

Η εφηβεία είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο δύσκολα μεταβατικά στάδια της ζωής ενός ανθρώπου, καθώς το άτομο καλείται να μεταμορφωθεί από παιδί σε ενήλικα μέσα από ένα καταιγισμό αλλαγών σε σωματικό, ψυχικό και νοητικό επίπεδο.

Μέσα από αυτή την σχετικά σύντομη και συνάμα περίπλοκη διαδικασία ο έφηβος διανύει μια περίοδο αναζήτησης ταυτότητας έξω από το γονεϊκό πρότυπο με σκοπό να αποκτήσει την ανεξαρτησία και την αυτονομία του. Βέβαια, αναπόσπαστο μέρος αυτής της διαδικασίας είναι οι προστριβές μεταξύ του έφηβου και της "εξουσίας" που είναι οι γονείς και το σχολείο.
Επίσης είναι σημαντικό να αναφέρω ότι τα θεμέλια της σχέσης μεταξύ έφηβου και γονέα χτίζονται από πολύ νωρίς με τα βασικότερα συστατικά να είναι η ουσιαστική επικοινωνία και η ικανοποίηση των συναισθηματικών αναγκών του παιδιού. Αυτό από μόνο του τείνει να είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας για μια πιο ομαλή μετάβαση του παιδιού στην εφηβεία.
Στο άρθρο προτείνω μερικούς τρόπους που θα βοηθήσουν τους γονείς να διατηρήσουν ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας , και όχι μόνο, με το παιδί τους από την προ εφηβεία.

1. Μην αισθάνεστε ότι σας απορρίπτουν. Είναι απολύτως φυσιολογικό από την προ-εφηβεία κιόλας τα παιδιά να αποτραβιούνται στη σιωπή τους και να απομονώνονται και άλλοτε να εξεγείρονται χωρίς ιδιαίτερο λόγο.

2. Να είστε καλοί ακροατές. Πολλές φορές ο έφηβος, και όχι μόνο, έχει την ανάγκη κάποιου να τον ακούσει χωρίς να τον επικρίνει. Μέσα από την ενεργητική ακρόαση πέφτουν οι άμυνες και επέρχεται μια ουσιαστική επικοινωνία και υγιή σύνδεση με τον έφηβο.

3. Θέστε όρια. Παρόλο που οι έφηβοι πολλές φορές αισθάνονται δυσφορία με την οριοθέτηση δεν παύει αυτό να τους παρέχει ασφάλεια τόσο σε σωματικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Οι έφηβοι χρειάζονται γονείς οι οποίοι με συνέπεια να παρέχουν δομή και επίβλεψη, κατάλληλη κάθε φορά με την ηλικία. Η υπερβολική ελευθερία στα παιδιά δηλώνει έλλειψη ενδιαφέροντος.

4. Γίνετε εσείς τα πρότυπα τους. Οι έφηβοι χρειάζονται ισχυρά πρότυπα με τα οποία να ταυτιστούν υιοθετώντας την στάση τους και την συμπεριφορά τους. Οι γονείς πρέπει να αποτελούν παράδειγμα για τα παιδιά τους μέσα από τις πράξεις και όχι μέσα από τις διαλέξεις."Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια" λέει η γνωστή ρήση.

5. Κρατήστε χαμηλούς τόνους. Από τη στιγμή που έχετε εμπλακεί σε καβγά, δεν θα "βρείτε" το δίκαιο σας. Όσο άσχημη συμπεριφορά και αν έχει το παιδί απέναντί σας, πρέπει να παραμείνετε ψύχραιμοι. Θυμηθείτε, η δουλειά σας είναι να καθοδηγήσετε το παιδί σας και να του διδάξετε τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς.

Όπως τονίζω σε αρκετά από τα άρθρα μου, σε κανένα μας δεν δόθηκε εγχειρίδιο το πως να είμαστε γονείς. Στο τρίγωνο μιας οικογένειας, πατέρας, μητέρα και παιδιά, όλοι περνούμε από όλους τους ρόλους και παίρνουμε σημαντικότατα μαθήματα όπως το πως να είμαστε μπαμπάδες, μαμάδες, σύζυγοι, φίλοι, κόρες και γιοι  Οι σχέσεις αυτές είναι αμφίδρομες και μέσα από αυτές ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και εξελισσόμαστε όπως άλλωστε είναι και ο σκοπός της ζωής μας.



Ευάγγελος Ορφανίδης - Κλινικός ψυχολόγος, DipCH