2017: Πώς να πετύχετε τους στόχους σας για το νέο έτος

  Σε πολλούς από εμάς συμβαίνει συχνά να θέτουμε στόχους, να φτιάχνουμε ένα καλό πλάνο, όμως στην πορεία να χανόμαστε, να απογοητευόμαστε και στο τέλος να τα παρατάμε.
Η συμπεριφορά μας αυτή οφείλεται σε πολλούς παράγοντες όπως ο φόβος της επιτυχίας, της αποτυχίας, η αναβλητικότητα και γενικότερα ο φόβος της αλλαγής. Οι περισσότεροι δεν προετοιμαζόμαστε κατάλληλα για την επερχόμενη αλλαγή που θα φέρει ο στόχος μας έτσι αποτυγχάνουμε πριν καν ξεκινήσουμε.
Το κοινό εμπόδιο στο να πετυχαίνουμε τους στόχους μας είναι η άγνοια μας στο πως να θέτουμε στόχους με τον σωστό τρόπο, έτσι βάζουμε μη εφικτούς-ρεαλιστικούς στόχους, συνδέοντας την πραγματοποίηση ενός στόχου με την προσωπική μας αξία και στο τέλος αυτοεγκλωβιζόμαστε. Με λίγα λόγια, ο τρόπος που βάζουμε στόχους ενδέχεται να ευθύνεται για την μη εκπλήρωση των στόχων μας.
Ο πιο εύκολος τρόπος για να θυμόμαστε τα χαρακτηριστικά ενός καλού στόχου, είναι το ακρωνύμιο, "SMART".
 S pecific (Συγκεκριμένος)
 M easurable (Μετρήσιμος)
 A chievable (Εφικτός)
 R ealistic (Ρεαλιστικός)
 T ime-Bound (Χρονικά Δεσμευτικός)
Πιο συγκεκριμένα, οι στόχοι θα έπρεπε να είναι:

S=Συγκεκριμένοι: ξεκάθαροι όσον αφορά το τί, πού, πότε και πώς θα αλλάξει η κατάσταση.
Δίνουμε απαντήσεις στις ερωτήσεις:

Τι; (θέλουμε να πετύχουμε),
Ποιος; (θα συμμετέχει),
Πότε; (θα ξεκινήσουμε και θα τελειώσουμε),
Που; (το μέρος που θα πραγματοποιηθεί ο στόχος),
Πώς; (θα δράσουμε, και αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες/απαιτήσεις).

M=Μετρήσιμοι: να είναι δυνατόν να προσδιορίσουμε ποσοτικά τους στόχους και τα οφέλη
Βρίσκουμε συγκεκριμένα κριτήρια για τη μέτρηση της προόδου και την πραγματοποίηση του στόχου μας. Ορίζουμε συμπεριφορές που θα μας δείχνουν ότι πετυχαίνουμε. Πώς θα το καταλάβουμε;
(Για παράδειγμα, αν ο στόχος μας είναι να μειώσουμε το βάρος, μια συμπεριφορά που θα μας αποδείκνυε ότι προχωρούμε προς τη σωστή κατεύθυνση θα ήταν να πίνουμε πιο πολλή νερό και περπατάμε μισή ώρα την μέρα).

A=Εφικτοί: Να είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν οι στόχοι
Είναι καλό να θέτουμε στόχους στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας. Δηλαδή να μην είναι πολύ εύκολοι αλλά ούτε μη επιτεύξιμοι. Για να εντοπίσουμε την καταλληλότητα του στόχου, πρέπει να νιώθουμε άνετα στο νέο μας "κοστούμι". Δεν πρέπει να νιώθουμε πίεση, όπως ούτε χαλαρότητα αλλά ούτε και αδιαφορία.

R=Ρεαλιστικοί: Οι ρεαλιστικοί στόχοι έχουν να κάνουν με το πλαίσιο αλλά και τους πόρους (εξωτερικές συνθήκες, χρονική στιγμή, καθημερινότητα, χρόνος) στο οποίο απαρτίζονται. Με άλλα λόγια πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας γνωρίζοντας τα προτερήματα και τις αδυναμίες. Επίσης πρέπει να έχουμε ένα σχέδιο δράσης - αντιμετώπισης των ενδεχόμενων δυσκολιών.

T=Χρονικά Δεσμευτικοί: Να δηλώνεται καθαρά η χρονική περίοδος που θα ολοκληρωθεί ο κάθε στόχος.
Ο χρονικός περιορισμός είναι απαραίτητος. Μας βοηθάει να "σπάμε" σε κομμάτια τη διαδικασία υλοποίησης του στόχου, μένοντας έτσι σταθεροί στη "μεγαλύτερη εικόνα" και στο τελικό αποτέλεσμα που θέλουμε να φτάσουμε.

Συνοψίζοντας, οι Smart στόχοι μας βοηθούν:
Να εστιάζουμε σωστά στους στόχους μας
Να έχουμε σωστή αίσθηση του σκοπού μας
Να προβλέπουμε πιθανά λάθη και δυσκολίες
Να αυξάνουμε το πάθος μας,το κίνητρο μας και ο ενθουσιασμός μας
Να μειωθεί η αμφιβολία και η αναβλητικότητα μας.
Να έχουμε ξεκάθαρη κατεύθυνση και περισσότερη βεβαιότητα

Ευάγγελος Ορφανίδης - Κλινικός Ψυχολόγος

  

 

"Μόνο αυτό που είμαστε έχει πραγματική αξία. Μια καλή συνείδηση αξίζει περισσότερο από μια καλή φήμη"

 

Ποιος από μας δεν έχει γνωρίσει κάποιον άνθρωπο (ίσως τον ίδιο μας τον εαυτό) που να είναι τόσο στραμμένος προς τα έξω, τόσο απορροφημένος στη συσσώρευση αγαθών ή στο τι σκέφτονται οι άλλοι, ώστε να χάνει κάθε αίσθηση του εαυτού του; Ένας τέτοιος άνθρωπος, όταν του τίθεται κάποιο ερώτημα, αναζητεί την απάντηση προς τα έξω κι όχι προς τα μέσα. Διατρέχει δηλαδή τα πρόσωπα των άλλων, για να μαντέψει ποιά απάντηση επιθυμούν ή περιμένουν.
Για έναν τέτοιον άνθρωπο θεωρώ χρήσιμο να συνοψίσω μια τριάδα δοκιμίων που έγραψε ο Σοπενάουερ προς το τέλος της ζωής του. (Για όποιον έχει φιλοσοφικές τάσεις είναι γραμμένα σε γλώσσα σαφή και προσβάσιμη στον μη ειδικό). Βασικά τα δοκίμια τονίζουν ότι το μόνο που μετράει είναι αυτό που το άτομο είναι.
Ούτε ο πλούτος ούτε τα υλικά αγαθά ούτε η κοινωνική θέση ούτε η καλή φήμη φέρνουν την ευτυχία. Αν και οι σκέψεις αυτές δεν αφορούν συγκεκριμένα τα υπαρξιακά θέματα, παρ’ όλ’ αυτά μας βοηθούν να μετακινηθούμε από ένα επιφανειακό επίπεδο προς βαθύτερα ζητήματα.

1. Αυτό που κατέχουμε.
Τα υλικά αγαθά είνα απατηλά. Ο Σοπενάουερ υποστηρίζει πολύ κομψά ότι η συσσώρευση πλούτου και αγαθών είναι ατελείωτη και δεν προσφέρει ικανοποίηση. Όσο περισσότερα κατέχουμε, τόσο πολλαπλασιάζονται οι απαιτήσεις μας. Ο πλούτος είναι σαν το νερό της θάλασσας: όσο περισσότερο πίνουμε, τόσο πιο πολύ διψάμε. Στο τέλος δεν κατέχουμε εμείς τα αγαθά μας – μας κατέχουν εκείνα.

2. Αυτό που αντιπροσωπεύουμε στα μάτια των άλλων.
Η φήμη είναι το ίδιο εφήμερη όσο και τα υλικά πλούτη. Ο Σοπενάουερ γράφει: “Οι μισές μας ανησυχίες και αγωνίες έχουν προέλθει από την έγνοια μας για τις γνώμες των άλλων… πρέπει να βγάλουμε αυτό το αγκάθι απ’ τη σάρκα μας”. Είναι τόσο ισχυρή η παρόρμηση να κάνουμε μια καλή εμφάνιση, ώστε για μερικούς φυλακισμένους, την ώρα που βαδίζουν προς τον τόπο της εκτέλεσής τους, αυτό που κυρίως απασχολεί τη σκέψη τους είναι το ντύσιμο και οι τελευταίες τους χειρονομίες.
Η γνώμη των άλλων είναι ένα φάντασμα που μπορεί ανά πάσα στιγμή ν’ αλλάξει όψη. Οι γνώμες κρέμονται από μια κλωστή και μας υποδουλώνουν στο τι νομίζουν οι άλλοι, ή, ακόμα χειρότερα, στο τι φαίνεται να νομίζουν – γιατί ποτέ δεν μπορούμε να μάθουμε τι σκέφτονται πραγματικά.

3. Αυτό που είμαστε.
Μόνο αυτό που είμαστε έχει πραγματική αξία. Μια καλή συνείδηση, λέει ο Σοπενάουερ, αξίζει περισσότερο από μια καλή φήμη. Ο μεγαλύτερος στόχος μας θα έπρεπε να είναι η καλή υγεία κι ο πνευματικός πλούτος, ο οποίος οδηγεί σε ανεξάντλητα αποθέματα ιδεών, στην ανεξαρτησία και σε μια ηθική ζωή. Η ψυχική μας γαλήνη πηγάζει από τη γνώση ότι αυτό που μας αναστατώνει δεν είναι τα πράγματα, αλλά η ερμηνεία μας για τα πράγματα.
Αυτή η τελευταία σκέψη – ότι η ποιότητα της ζωής μας προσδιορίζεται από το πως ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας, όχι από τις ίδιες τις εμπειρίες – είναι ένα σημαντικό θεραπευτικό δόγμα που ανάγεται στην αρχαιότητα. Κεντρικό αξίωμα στη σχολή του στωικισμού, πέρασε από τον Ζήνωνα, τον Σενέκα, τον Μάρκο Αυρήλιο, τον Σπινόζα, τον Σοπενάουερ και τον Νίτσε κι έφτασε να γίνει θεμελιώδης έννοια τόσο στην ψυχοδυναμική όσο και στη γνωστική-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία.


Από το βιβλίο του Irvin Yalom, Στον κήπο του Επίκουρου: αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου, εκδόσεις Άγρα.

  

«Ζήσε όταν ζεις! Ο θάνατος χάνει τη φρίκη του αν κάποιος πεθάνει έχοντας εξαντλήσει τη ζωή του! Αν ο άνθρωπος δε ζει στη σωστή στιγμή, τότε δεν μπορεί ποτέ να πεθάνει τη σωστή στιγμή»

«Τί θα συνέβαινε αν κάποιος δαίμονας σου έλεγε ότι αυτή τη ζωή – όπως τη ζεις τώρα και όπως την έχεις ζήσει στο παρελθόν- πρέπει να τη ζήσεις ξανά, αμέτρητες φορές?»

«Και χωρίς να συμβαίνει τίποτα καινούργιο? Όπου κάθε πόνος και κάθε χαρά κι ότι ήταν άφατα μικρό ή μεγάλο στη ζωή σου, θα επιστρέφει σε’σενα, όλα στην ίδια διαδοχή και ακολουθία?
 Φαντάσου την αιώνια κλεψύδρα της ύπαρξης ν’αναποδογυρίζει ξανά και ξανά και ξανά. Και κάθε φορά, αναποδογυρίζουμε κι εσύ και’γω, απλοί κόκκοι στη διαδικασία.»

«Προτείνεις ότι κάθε πράξη που κάνω, κάθε πόνος που νιώθω, θα βιώνεται συνεχώς στην αιωνιότητα?»

«Ναι, η αιώνια επανάληψη σημαίνει ότι κάθε φορά που επιλέγεις μια πράξη θα την επιλέγεις αιώνια. Και ισχύει το ίδιο για κάθε πράξη που δεν κάνεις, κάθε εμποδισμένη σκέψη, κάθε επιλογή που απέφυγες. Και όλη η αβίωτη ζωή θα μένει να φουσκώνει μέσα σου, αβίωτη για όλη την αιωνιότητα. Κι η αδιόρατη φωνή της συνείδησής σου θα σου διαμαρτύρεται αιώνια. Τη σιχαίνεσαι αυτή την ιδέα? Ή σ’ αρέσει ?»

«Τη σιχαίνομαι»

«Τότε ζήσε με τέτοιο τρόπο που να σου αρέσει η ιδέα..!! Δεν διδάσκω Γιόζεφ, ότι ο άνθρωπος οφείλει ν’αντέχει το θάνατο ή να «συμβιβάζεται» μαζί του. Ακολουθώντας αυτή την κατεύθυνση προδίδεις τη ζωή σου! Το μάθημα που σου διδάσκω είναι: Να πεθαίνεις τη σωστή στιγμή!»

«Να πεθαίνεις τη σωστή στιγμή!» Η φράση αυτή προκάλεσε ένα σοκ στο Μπρόιερ.Η ευχάριστη απογευματινή βόλτα είχε αποκτήσει θανάσιμη σοβαρότητα.

«Να πεθαίνεις την κατάλληλη στιγμή; Τι εννοείς? Σε παρακαλώ, Φρήντριχ, δεν το αντέχω, σ’ το ‘χω πει πολλές φορές, να μου λες κάτι τόσο σημαντικό με τόσο αινιγματικό τρόπο. Γιατί το κάνεις αυτό;»

«Θέτεις δυο ερωτήματα. Σε ποιό από τα δυο να απαντήσω;»

«Σήμερα, πες μου για το να πεθαίνει κανείς τη σωστή στιγμή»

«Ζήσε όταν ζεις! Ο θάνατος χάνει τη φρίκη του αν κάποιος πεθάνει έχοντας εξαντλήσει τη ζωή του! Αν ο άνθρωπος δε ζει στη σωστή στιγμή, τότε δεν μπορεί ποτέ να πεθάνει τη σωστή στιγμή»

«Και τι σημαίνει αυτό;» ξαναρώτησε ο Μπρόιερ, νιώθοντας ακόμη πιο μπερδεμένος.

«Ρώτησε τον εαυτό σου, Γιόζεφ: έχεις εξαντλήσει τη ζωή σου;»

«Απαντάς στην ερώτηση με ερώτηση.Φρήντριχ!»

«Κάνεις ερωτήσεις που γνωρίζεις την απάντησή τους» αντέκρουσε ο Νίτσε.

«Αν γνώριζα την απάντηση, γιατί να ρωτήσω;»

«Για ν’αποφύγεις να μάθεις τη δική σου απάντηση!»

«Στη διάρκεια αυτής της συνάντησης ο Νίτσε παρέμενε προσηλωμένος: έγνεφε επιδοκιμαστικά με το κεφάλι σε κάθε ερώτηση. Τον Μπρόιερ δεν τον παραξένευε αυτό. Δεν είχε ποτέ συναντήσει ασθενή που να μην απολάμβανε κρυφά την εξέταση της ζωής του στο μικροσκόπιο. Κι όσο μεγαλύτερη η μεγέθυνση τόσο χαιρόταν ο ασθενής. Η χαρά να σε παρατηρούν ήταν τόσο μεγάλη που ο Μπρόιερ πίστευε ότι ο αληθινός πόνος των γηρατειών, του πένθους, του να ζεις αφού οι φίλοι σου έχουν πεθάνει , ήταν η απουσία εξονυχιστικής παρατήρησης- η φρίκη του να ζεις μια ζωή που δεν την παρατηρεί κανείς»

Όταν έκλαψε ο Νίτσε – Απόσπασμα από το βιβλίο του I.Γιάλομ

 

4 λόγοι που ορισμένοι άνθρωποι φέρονται με κακία στους άλλους

Οι άνθρωποι γενικότερα, είμαστε ιδιαιτέρως κοινωνικά όντα που έχουν ανάγκη από θετικές σχέσεις. Επομένως, μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε τα κίνητρα που έχουμε για να τα πηγαίνουμε καλά με τους άλλους ανθρώπους.

Στην πραγματικότητα, δεν θα υπήρχε καμία πιθανότητα ύπαρξης της κοινωνίας μας, αν ιστορικά οι άνθρωποι δε συνεργάζονταν και δεν τα πήγαιναν καλά μεταξύ τους σε ένα μεγάλο βαθμό.

Ωστόσο, πολύ συχνά βλάπτουν εσκεμμένα ο ένας τον άλλον. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό; Γιατί οι άνθρωποι θέλουν κάποιες φορές να πληγώσουν και να βλάψουν τους άλλους;

Δεκαετίες έρευνας αποδεικνύουν ότι πίσω από τη δημοφιλή πεποίθηση πως οι άνθρωποι γίνονται κακοί όταν θέλουν να αισθανθούν καλύτερα για τον εαυτό τους, κρύβεται μία μεγάλη αλήθεια.


1. Η Θετική Ιδιαιτερότητα
Η θεωρία της «κοινωνικής ταυτότητας», υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι έχουν μια βασική ψυχολογική ανάγκη για «θετική ιδιαιτερότητα». Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι έχουν μία θετικά προσδιορισμένη ανάγκη να αισθάνονται μοναδικοί σε σχέση με τους γύρω τους.

Καθώς από τη φύση τους, έχουν την τάση να σχηματίζουν ομάδες, αυτή η ανάγκη για θετική διάκριση, επεκτείνεται και στις ομάδες που ανήκουν. Δηλαδή, τείνουν να βλέπουν πιο ευνοϊκά τις ομάδες που ανήκουν, παρά τις ομάδες που δεν ανήκουν. Και ως εκ τούτου, έχουν την τάση να βλέπουν λιγότερο θετικά τους ανθρώπους που δεν αποτελούν μέρος μίας ομάδας σε σχέση με αυτούς που ανήκουν κάπου.

Επίσης, αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανό να συμβεί, όταν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των ομάδων ή όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι η ταυτότητα της ομάδας τους δοκιμάζεται η αμφισβητείται. Μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για τη εξέταση αυτής της πεποίθησης, διαπιστώνουν ότι οι άνθρωποι γενικότερα εμφανίζουν ενδείξεις ευνοιοκρατίας για την ομάδα τους, και επιπλέον, ενισχύεται θετικά η αυτοεκτίμηση τους και το αίσθημα της θετικότητας προς την ομάδας τους, όταν διαγράφονται άλλα μέλη από την ομάδα και θεωρούνται ως «παρείσακτα».


2. Οι Μειονεκτικές Συγκρίσεις
Η θεωρία της «κοινωνικής σύγκρισης», υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι από τη φύση τους κάνουν συγκρίσεις με άλλους ανθρώπους και ότι αυτές οι συγκρίσεις μπορούν συχνά να μας κάνουν να αισθανόμαστε χειρότερα ή καλύτερα για τους εαυτούς μας.

Καθώς, σε γενικές γραμμές προτιμάμε να αισθανόμαστε καλά, είμαστε επιρρεπείς στο να κάνουμε συγκρίσεις που θα μας επιτρέψουν να δούμε μειονεκτικά άλλους ανθρώπους.

Επιπλέον, η έρευνα που βασίζεται σε αυτή τη θεωρία, υποστηρίζει επίσης την ιδέα ότι οι άνθρωποι είναι πιο αρνητικοί απέναντι στους άλλους όταν νιώθουν ότι τους έχουν προσβάλει ή τους έχουν υποτιμήσει και ότι έτσι μπορούν να αισθάνονται καλύτερα για τον εαυτό τους και να βοηθηθούν στην αποκατάσταση της αυτοεκτίμησης τους.

Ένα παράδειγμα αυτού, μπορεί να δοθεί σε μια μελέτη, κατά την οποία όταν είπαν στους συμμετέχοντες ότι δεν ήταν ελκυστικοί, χρησιμοποιώντας πλαστή ανατροφοδότηση, βαθμολόγησαν τους άλλους, όχι μόνο ως λιγότερο ελκυστικούς, αλλά και ως λιγότερο έξυπνους και ευγενικούς σε σύγκριση με την ανατροφοδότηση ότι ήταν ελκυστικοί.

Συνοψίζοντας, όταν οι συμμετέχοντες ένιωθαν προσβεβλημένοι, ήταν πιθανότερο να υποβιβάσουν τους άλλους.


3. Η Κλασική Προβολή
Ο Freud υποστήριξε δεκαετίες πριν, ότι οι άνθρωποι ένιωθαν καλά με τον εαυτό τους και τα ελαττώματά τους, όταν πίστευαν ότι και άλλα άτομα είχαν τα ίδια αρνητικά χαρακτηριστικά με αυτούς. Βασικά, αν υποθέσουμε ότι αισθάνεστε ανέντιμοι, τότε είναι πιο πιθανό να βλέπετε τους άλλους ανθρώπους ως επίσης ανέντιμους και αυτό σας κάνει κατά μία έννοια, να αισθάνεστε πιο έντιμοι από αυτούς.

Υπάρχουν διάφορες μελέτες που υποστηρίζουν αυτή την ιδέα. Σε μια μελέτη, όταν είπαν σε κάποιους συμμετέχοντες ότι είχαν υψηλά επίπεδα εσωτερικού θυμού, πίστευαν ότι και τα άλλα άτομα εξέφραζαν θυμό και με αυτό τον τρόπο, ένιωθαν ότι δεν είχαν ιδιαίτερο θυμό μέσα τους.


4. Η Απειλή του «Εγώ»
Οι ψυχολόγοι έχουν ανακαλύψει ότι όταν απειλείται η αυτοεκτίμησή μας, εκδηλώνουμε αρκετή επιθετικότητα. Με άλλα λόγια, σε γενικές γραμμές, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν οι άνθρωποι αισθάνονται καλά ή άσχημα για τον εαυτό τους. Αυτό που έχει σημασία, είναι ότι εκείνη τη στιγμή που επιτίθενται, αισθάνονται χειρότερα για τον εαυτό τους από ό,τι συνήθως.

Αυτό το πεδίο έρευνας, έχει διαπιστώσει ότι η απειλούμενη αυτοεκτίμηση συνδέεται με ένα ευρύ φάσμα αυξημένων επιθετικών συμπεριφορών. Για παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι νιώσουν προσβεβλημένοι, σε αντίθεση με το να λαμβάνουν εκτίμηση, είναι αρκετά πιθανό να κάνουν προσβλητικά σχόλια σε κάποιο άλλο άτομο.


Συμπέρασμα
Είτε αφορά στην προώθηση των ομάδων μας είτε των εαυτών μας, έχουμε την τάση να είμαστε πιο επιθετικοί, όταν η αυτοεκτίμηση μας αμφισβητείται και όταν δεν νιώθουμε ιδιαίτερα θετικά συναισθήματα για τους εαυτούς μας.

Όταν απειλείται η αυτοεκτίμησή μας, τότε είναι πιθανό να συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με ανθρώπους που νομίζουμε ότι είναι σε χειρότερη θέση από εμάς, ώστε να βλέπουμε ότι έχουν περισσότερα αρνητικά χαρακτηριστικά από εμάς, προκειμένου να υποβαθμίσουμε τα άτομα που δεν είναι μέλη των ομάδων μας, καθώς και για να εκφράσουμε πιο άμεση επιθετικότητα προς τους ανθρώπους γενικότερα.

Η προσβολή, η υποτίμηση ή η επίκριση άλλων ανθρώπων μπορεί να δείξει πολλά περισσότερα για το πώς αισθάνεστε εσείς για τον εαυτό σας, παρά για το χαρακτήρα του άλλου προσώπου. Η ανασφάλεια για τους ίδιους μας τους εαυτούς μας, ευθύνεται σε ένα μεγάλο βαθμό για την αποτύπωση της σκληρότητας που υπάρχει σήμερα στην κοινωνία.




Πηγή : psychologynow.gr

Να μάθεις να φεύγεις...

Από την ασφάλεια τρύπιων αγκαλιών
Από χειραψίες που σε στοιχειώνουν

Από την ανάμνηση μιας κάλπικης ευτυχίας
Να φεύγεις  - αθόρυβα, σιωπηλά, χωρίς κραυγές, μακρόσυρτους αποχαιρετισμούς

Να μην παίρνεις τίποτα μαζί, ούτε ενθύμια, ούτε ζακέτες για το δρόμο
Να τρέχεις μακρυά από δήθεν καταφύγια κι ας έχει έξω και χαλάζι

Να μάθεις να κοιτάς βαθιά στα μάτια όταν λες αντίο κι όχι κάτω ή το άπειρο
Να εννοείς τις λέξεις σου, μην τις εξευτελίζεις, σε παρακαλώ

Να μάθεις να κοιτάς την κλεψύδρα, να βλέπεις πως ο χρόνος σου τελείωσε

Όχι αγκαλιές, γράμματα, αφιερώσεις, κάποτε θα ξανασυναντηθούμε αγάπη μου
(Όλα τα βράδια και τα τραγούδια δεν θα είναι ποτέ δικά σας - αποδέξου το)

Να σταματήσεις να αγαπάς τον Μέλλοντα, όταν αυτό που έχεις είναι μόνο ο Ενεστώτας
Να φεύγεις από εκεί που δεν ξέρεις γιατί βρίσκεσαι - από 'κει που δεν ξέρουν γιατί σε κρατάνε

Να αποχωρίζεσαι τραγούδια που αγάπησες, μέρη που περπάτησες
Δεν έχεις τόση περιορισμένη φαντασία όσο νομίζεις

Μπορείς να φτιάξεις ιστορίες ολοκαίνουριες, με ουρανό κι αλάτι
Να θυμίζουν λίγο φθινόπωρο, πολύ καλοκαίρι κι εκείνη την απέραντη Άνοιξη

Να φεύγεις από εκεί που δε σου δίνουν αυτά που χρειάζεσαι
Από το δυσανάλογο, το μέτριο και το λίγο

Να απαιτείς αυτό που δίνεις να το παίρνεις πίσω - δεν τους το χρωτάς
Να μάθεις να σέβεσαι την αγάπη σου, το χρόνο σου και την καρδιά σου

Μην πιστεύεις αυτά που λένε - η αγάπη δεν είναι ανεξάντλητη, τελειώνει
Η καρδιά χαλάει, θα τη χτυπάς μια μέρα και δεν θα δουλεύει

Να μην συγχωρείς όσους δεν σου έπλυναν τα πόδια σου με δάκρυα μετανοίας
Να καταλάβεις πως οι δεύτερες ευκαιρίες είναι για τους δειλούς, οι τρίτες για τους γελοίους

Μην τρέμεις την αντιστοιχία λέξεων-εννοιών, να ονομάζεις σχέση την σχέση την κοροϊδία κοροϊδία
Να μαλώνεις τον εαυτό σου καμιά φορά που κάθεται και κλαψουρίζει σαν μωρό

κι εσύ κάθεσαι και του δίνεις γλυφιτζούρι μη και σου στεναχωρηθεί το βυζανιάρικο

Να μάθεις να ψάχνεις για αγάπες που θυμίζουν Καζαμπλάνκα, όχι συμβάσεις ορισμένου χρόνου
Και. Να μάθεις να φεύγεις. Από εκεί που ποτέ πραγματικά δεν υπήρξες

Να φεύγεις κι ας μοιάζει να σου ξεριζώνουν το παιδί από τη μήτρα
Να φεύγεις από όσα νόμισες γι' αληθινά, μήπως φτάσεις κάποτε σ' αυτά

Πηγή: messornot.blogspot.de

     

Ένα παιδί που δεν το αποδέχθηκαν, τρέχει μια ζωή προκειμένου να φτάσει κάπου

    Όταν κάποιος γίνεται γονιός, τότε είναι η στιγμή που έρχεται στην επιφάνεια το δικό του εσωτερικό παιδί, των δικών του παιδικών χρόνων, έρχεται ξανά σε επαφή με το παρελθόν του, με τα τραύματά του. Και μπορεί είτε να υποκύψει σ’ αυτά και να τα αναπαράγει, διαιωνίζοντας με τη σειρά του αυτό το φαύλο κύκλο γενεών, είτε μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με τις πληγές του, σπάζοντας τον κύκλο. Όποια κι αν είναι η επιλογή του, οι συνέπειες είναι αναπόφευκτες και αντίστοιχες της απόφασής του. Ο πρώτος δρόμος είναι σίγουρα ο πιο εύκολος, αλλά εξίσου σίγουρα είναι και ο πιο επικίνδυνος και επώδυνος για το παιδί μπροστά του.
Οι γονείς βλέπουν το παιδί τους ως προέκταση του εαυτού τους, αδυνατούν να το δουν ως ξεχωριστή προσωπικότητα, ως πλάσμα με διαφορετική ταυτότητα, τη δική του ταυτότητα. Περιμένουν απ’ αυτό να γίνει ό,τι δεν έγιναν, να κάνει ό,τι δεν έκαναν, να ζήσουν τη ζωή που δεν έζησαν μέσα απ’ τη ζωή του παιδιού τους, να “φτιάξουν” το τέλειο, το ιδανικό, το ατσαλάκωτο παιδί. Αντ’ αυτού όμως, το μόνο που καταφέρνουν να “φτιάξουν” είναι ένα φοβισμένο παιδί.

«Όταν ο γονιός δεν έχει αρκετή αυτοπεποίθηση, όταν δεν είναι σίγουρος για τη θέση του, μπορεί νααντιδρά άσχημα στις εκδηλώσεις αντίστασης του παιδιού του. Αντί να δει την αντίσταση ως μίαεκδήλωση της ταυτότητας του παιδιού, αισθάνεται ότι κατευθύνεται εναντίον του» (Ιζαμπέλ Φιλιοζά). Και τότε οι γονείς κάνουν ένα από τα μεγαλύτερα τους λάθη. Αντί να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τη συμπεριφορά του παιδιού τους, προσπαθούν να μεγαλώσουν ένα υπάκουο και πειθαρχημένο παιδί χρησιμοποιώντας ως όπλο τους και έχοντας ως σύμμαχο τους το φόβο.Και ο φόβος είναι παιδική κακοποίηση.

 Παιδική κακοποίηση δεν είναι μόνο ό,τι αγγίζει τη σφαίρα του ακραίου. Παιδική κακοποίηση είναι οι τιμωρίες, οι επικρίσεις, οι υποτιμήσεις, οι ετικέτες, οι συγκρίσεις, οι απαιτήσεις, οι απειλές, η αδιαφορία, η απόρριψη, η απαξίωση, η ειρωνεία, τα λόγια που πονάνε, η αγάπη υπό όρους («Σ’ αγαπώ/ Είσαι καλός/ή, αν κάνεις αυτό που λέω/θέλω εγώ»).
«» (F. Engels).
Δε μιλάμε πλέον για μια σχέση ισότιμη, αναφορικά με την αξιοπρέπεια και την Το παιδί δεν μπορεί να ακούει προσβολές, γιατί μόνο έτσι μεγαλώνοντας θα αποκτήσει αξιοπρέπειααξία του παιδιού ως ανθρώπου. Μιλάμε για μια σχέση ελέγχου, για ένα μόνιμο παιχνίδι εξουσίας, με τους γονείς να κατηγορούν το παιδί ξεχνώντας ότι αυτοί το ξεκίνησαν.
Κάθε φορά που ο γονιός επιδιώκει να επιβληθεί στο παιδί του, κατ’ ουσίαν επιχειρεί να επιβληθεί στα τραύματα του για να μην πονάει. Πίσω απ’ τη βία κρύβεται μια δική του ιστορία, είναι οι παλιές πληγές, που ξαναματώνουν, προβάλλει την οργή της παιδικής του ηλικίας στο παιδί του.
Το παιδί εξαρτάται από τους γονείς του, καθρεφτίζεται στο βλέμμα τους, βλέπει τον εαυτό του μέσα απ’ τα δικά τους μάτια. Το παιδί δεν έχει ανάγκη από τέλειους γονείς, έχει ανάγκη από γονείς που το αγαπούν και κυρίως το αποδέχονται άνευ όρων και όχι άνευ ορίων. Δε φτάνει μόνο η αγάπη, χρειάζεται και η αποδοχή. Ένα παιδί, που δεν το αποδέχθηκαν, τρέχει για μια ζωή προκειμένου να φτάσει κάπου. Έχει ανάγκη από γονείς που αποδέχονται ότι το παιδί τους δεν είναι τέλειο, ότι δεν είναι ίσως αυτό που ονειρεύτηκαν, ότι δεν είναι αυτό που θα ήθελαν να είναι. Αλήθεια, οι ίδιοι είναι αυτό που θα ήθελαν να είναι; Αποδέχτηκαν ποτέ τον εαυτό τους; Τον αγάπησαν; Το παιδί έχει ανάγκη από γονείς, που αναγνωρίζουν τα λάθη τους, τα παραδέχονται και προσπαθούν να τα διορθώσουν.
«Κι εμείς τι πάθαμε που μεγαλώσαμε έτσι;». Μεγαλώσαμε μέσα σ’ έναν ψεύτικο εαυτό. Μάθαμε να φοβόμαστε, να κρυβόμαστε πίσω από μάσκες, να μην έχουμε πρόσωπο, αλλά προσωπείο, να φοράμε το κουστούμι μας και να παίζουμε το ρόλο μας. Μάθαμε να μην εκφράζουμε τις ανάγκες και τα «θέλω» μας, να μην τα αναγνωρίζουμε, να θέλουμε τα «θέλω» των άλλων, να τα περνάμε για δικά μας, να τους ανήκουμε, να εξαρτιόμαστε. Μάθαμε να μην αγαπάμε τον εαυτό μας, άρα και τους άλλους, να μην τον αποδεχόμαστε, να τον σαμποτάρουμε, να ζητούμε το δυσλειτουργικό για να λειτουργήσουμε ή για να νομίζουμε ότι έτσι λειτουργούμε. Μάθαμε να βολευόμαστε, να μη ρισκάρουμε, να μην κυνηγάμε τα όνειρά μας, να μην ονειρευόμαστε, να μας τρομάζει η αλλαγή, δηλαδή η ίδια η ζωή, μάθαμε να μη ζούμε. Άλλα περισσότερο, άλλα λιγότερο. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Κι αν πάλι όλα αυτά δεν τα αναγνωρίζουμε είναι γιατί κυρίως μάθαμε να τα βάζουμε όλα «κάτω απ’ το χαλί»… Κι αφού δεν τα βλέπω, ή μάλλον δε θέλω να τα δω, τότε δεν υπάρχουν! Αυτό πάθαμε. Γίναμε έτσι…
Μας οφείλουμε λοιπόν να βγούμε στο φως, να δούμε τις σκιές μας, να τις αναγνωρίσουμε, να τις γνωρίσουμε κι αυτή τη φορά να μάθουμε να τις διαχειριζόμαστε. «Να πούμε “ναι” στον εαυτό μας, να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας σαν αυτό να είναι το σοβαρότερο απ’ όλα τα καθήκοντά μας.» (C. Jung). Να βγάλουμε τη μάσκα! Να σπάσουμε τον κύκλο!


πηγή : healingeffect.gr

«Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά…»

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά ..

...μπόρεσα να καταλάβω ότι ο συναισθηματικός πόνος και η θλίψη απλώς με προειδοποιούσαν να μη ζω ενάντια στην αλήθεια της ζωής μου. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΤΗΤΑ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..
...κατάλαβα σε τι δύσκολη θέση ερχόταν κάποιος όταν του επέβαλα τις επιθυμίες μου. Και όταν μάλιστα δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή και ούτε ήταν έτοιμος ο άνθρωπος ακόμα και αν αυτός ήμουν εγώ. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..

...έπαψα να λαχταρώ για μια άλλη ζωή και έβλεπα γύρω μου ότι τα πάντα μου έλεγαν να μεγαλώσω. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..

...έπαψα να στερούμαι τον ελεύθερο χρόνο μου και να κάνω μεγαλόπνοα σχέδια για το μέλλον. Σήμερα κάνω ό,τι μου αρέσει και με γεμίζει χαρά, ό,τι αγαπώ και κάνει την καρδιά μου να γελά. Με το δικό μου τρόπο και τους δικούς μου ρυθμούς. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..

...απελευθερώθηκα από ό,τι δεν ήταν υγιεινό για μένα. Από φαγητά, άτομα, καταστάσεις και οτιδήποτε με απομάκρυνε από τον εαυτό μου. Παλιά αυτό το έλεγα υγιή εγωισμό. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΑΥΤΑΓΑΠΗ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..

...έπαψα να έχω πάντα δίκιο. Έτσι έσφαλα πολύ λιγότερο. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΑΠΛΟΤΗΤΑ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..

...αρνήθηκα να συνεχίζω να ζω στο παρελθόν μου και να ανησυχώ για το μέλλον μου. Τώρα ζω κάθε μέρα την κάθε στιγμή που ξέρω ότι ΟΛΑ συμβαίνουν. Σήμερα ξέρω ότι αυτό το λέμε ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά..

...συνειδητοποίησα ότι οι σκέψεις μου με έκαναν ένα άτομο μίζερο και άρρωστο. Όταν επικαλέστηκα τη δύναμη της καρδιάς μου η λογική μου βρήκε ένα πολύτιμο σύμμαχο. Σήμερα αυτό το λέω ΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ.

Όταν άρχισα να αγαπώ τον εαυτό μου πραγματικά...

...κατάλαβα ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε τις αντιπαραθέσεις, τις συγκρούσεις και οποιαδήποτε προβλήματα αντιμετωπίζουμε με τον εαυτό μας ή με τους άλλους. Αυτό το λέμε ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ.
Ξέρω ότι από τις εκρήξεις στο σύμπαν γεννιούνται νέα αστέρια. Σήμερα ξέρω ότι ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ.


Πηγή: "When I Loved Myself Enough" by Kim McMillen - Pan Macmillan, publisher Sidgwick & Jackson Ltd (September 7, 2001)

 

Πώς να αλλάξετε τρόπο σκέψης: Η δύναμη της αναγνώρισης

Είτε είστε πολύ αγχώδεις, πάσχετε από συναισθηματική υπερφαγία ή τρώτε τα νύχια σας, η αλήθεια είναι ότι όλοι έχουμε συνήθειες τις οποίες θέλουμε να διακόψουμε. Οι συνήθειές μας, τόσο οι καλές όσο και οι κακές, ριζώνουν στο μυαλό μας μέσω της επανάληψης. Πώς μπορούμε λοιπόν να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας;
Το πρώτο βήμα για την αλλαγή νοοτροπίας είναι η αναγνώριση. Η αναγνώριση αποτελείται από 3 παράγοντες: τον εντοπισμό του προβλήματος, την αναγνώριση της εγκυρότητάς του και την υλοποίηση. Για να το θέσουμε απλά, η αναγνώριση απαιτεί την παρατήρηση του εαυτού σας και την αυτοεπίγνωση.
Πολλοί από εμάς νιώθουμε ότι ελεγχόμαστε από τις συναισθηματικές αντιδράσεις μας. Είναι στην ανθρώπινη φύση να παρασύρεται από τα συναισθήματα, αλλά εστιάζοντας την προσοχή μας προς τα μέσα μπορούμε να παρατηρήσουμε τις προβληματικές σκέψεις μας και να μάθουμε τι τις προκαλεί. Κατ’ αρχάς, πάρτε μερικές αργές, βαθιές αναπνοές και στρέψτε όλη την προσοχή σας στην παρούσα στιγμή. Στην επόμενη αναπνοή, αφήστε τον εαυτό σας να απαντήσει στην ερώτηση: ποιός είστε; Θυμηθείτε, δεν υπάρχουν σωστές ή λάθος απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση. Απλώς αφήστε τις σκέψεις σας να περιπλανηθούν και γράψτε ό,τι σας έρχεται στο μυαλό.
Τώρα σκεφτείτε το εξής: τι θέλετε να αλλάξετε στον εαυτό σας; Παρατηρήστε τον χωρίς να τον κρίνετε. Στην επόμενη αναπνοή σας προσδιορίστε το εξής: ποια είναι τα συναισθήματα που νιώθετε καθημερινά; Αφήστε οτιδήποτε πρέπει να αποκαλυφθεί να έρθει στην επιφάνεια και φτιάξτε μια λίστα. Τέλος, απαντήστε σε αυτή την ερώτηση: πώς θα σας περιέγραφαν οι φίλοι και η οικογένειά σας; Γράψτε τις λέξεις που θεωρείτε ότι θα χρησιμοποιούσαν για να σας περιγράψουν.
Ρίξτε μια ματιά σε ό,τι έχετε γράψει και παρατηρήστε τη διαφορά στις απαντήσεις. Για πολλούς από εμάς, η πικρή αλήθεια είναι ότι ο ίδιος μας ο εαυτός είναι ο χειρότερος κριτής. Ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας δεν είναι συχνά αυτός που φαίνεται στους άλλους. Με την επανασχεδίαση της προοπτικής μας βλέπουμε μια πιο ρεαλιστική, ολοκληρωμένη εικόνα του εαυτού μας. Ακόμη και με αυτή την απλή νοητική άσκηση σηματοδοτείτε τον μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου σας να λειτουργεί με καινούριους τρόπους κι έτσι έχετε ήδη αρχίσει να αλλάζετε τη νοοτροπία σας.



πηγη:  newsitamea.gr

Επιλέξτε τον σωστό ερωτικό σύντροφο, από τον Ματθαίο Γιωσαφάτ

  Πόσοι δεν έχουμε πει την περίφημη φράση «μα γιατί τραβάω όλους τους προβληματικούς;». Μάθετε λοιπόν τις βαθύτερες αιτίες των ερωτικών σας επιλογών.

Συνήθως οι λόγοι που επικαλούμαστε για να εξηγήσουμε γιατί ερωτευτήκαμε ή και παντρευτήκαμε τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας είναι προφανείς και κατανοητοί από το κοινωνικό πλαίσιο: ο χαρακτήρας, η μόρφωση, η εξωτερική εμφάνιση, η σεξουαλική επαφή, λόγοι οικονομικοί ή και κοινωνικοί.

Οι βαθύτεροι όμως λόγοι είναι καλά κρυμμένοι μέσα μας «Η επιλογή συντρόφου την οποία εμείς οι ψυχαναλυτές ονομάζουμε ανακλητική είναι η ωριμότερη, αυτή που οδηγεί στο μικρό ποσοστό του 10 με 20% που είναι οι ευτυχισμένοι γάμοι», εξηγεί ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής κ. Ματθαίος Γιωσαφάτ, ειδικός σε θέματα γάμου και οικογενειακής θεραπείας.

«Τι σημαίνει αυτό; Όταν έχουμε μια καλή μαμά και περάσουμε καλά, μαθαίνουμε να συγχωρούμε και τα ελαττώματά της, όπως ένας ώριμος άνθρωπος. Αποδεχόμαστε λοιπόν και τα ελαττώματα του συντρόφου μας και φτιάχνουμε μια καλή σχέση. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε περάσει ομαλά και το οιδιπόδειο, δεν έχουμε μεγάλο άγχος αποχωρισμού, προδοσίας.

Αποδεχόμαστε, π.χ., ότι η μαμά έκανε κι άλλο παιδί. Ή ξέρω ως παιδί ότι μ' αγαπάει, αλλά ανακάλυψα ότι αγαπά και τον μπαμπά, αλλά κι εγώ αγαπάω τον μπαμπά, άρα όλοι αγαπιόμαστε! Οπότε θα κάνω κι εγώ το ίδιο όταν μεγαλώσω με το σύντροφό μου». Οι λόγοι λοιπόν της επιλογής του ερωτικού συντρόφου βασίζονται στη σχέση με τη μητέρα και τον πατέρα, τη δική τους σχέση και τη σχέση μας μαζί τους.

Αναζητώντας τη ρίζα του προβλήματος
«Οι περισσότεροι μεγαλώνουμε με μαμάδες που δεν είναι επαρκείς, με μαμάδες που δεν έχουν μάθει να προσφέρουν αγάπη, να καταλαβαίνουν τις ανάγκες του μωρού», μας λέει ο κ. Γιωσαφάτ. «Και το μωρό επικοινωνεί με μη λεκτική συμπεριφορά για να ζητήσει αυτά που του λείπουν, κλαίει, αρρωσταίνει, γρατσουνάει, κλοτσάει κ.λπ.

Στα ζευγάρια είναι πολύ έντονη αυτή η μεταβίβαση της πρώτης σχέσης, των πρώτων μη λεκτικών φόβων και συναισθημάτων. Γι' αυτό και τα ζευγάρια μαλώνουν, ιδιαίτερα αν ο πρώτος χρόνος δεν ήταν καλός, αν ήταν στερημένος από ζεστασιά, χάδια, αγκαλιές. Ξέρετε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να χαϊδέψουν τρυφερά ο ένας τον άλλο;». Η επιλογή λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις κουβαλά πάρα πολλά πράγματα που δεν έχουν λυθεί μέσα μας.

Στόχος η επιθυμητή μητέρα
«Τα προβλήματα της πρώτης μας σχέσης με τη μητέρα δημιουργούν και τους προβληματικούς έρωτες», υπογραμμίζει ο κ. Γιωσαφάτ. «Περιμένεις τότε όχι μόνο να βρεις μια κανονική γυναίκα, έναν κανονικό άντρα, αλλά ένα σύντροφο που θα την αντικαταστήσει σε καλύτερη έκδοση, θέλεις την επιθυμητή μητέρα. Αυτό δημιουργεί τον έρωτα, τον πιο παθιασμένο. Όχι όμως τον πραγματικό έρωτα.

Γιατί σε αυτή την περίπτωση ψάχνουμε ένα ιδανικό που θα μας αγαπήσει, θα μας εκτιμήσει γι αυτό που είμαστε, όπως έπρεπε να το κάνει η μαμά. Κι όσο πιο πολύ περιμένει κανείς την επιθυμητή μητέρα, τόσο πιο πολύ την εξιδανικεύει. Είναι μια ναρκισσιστική ανάγκη. Όταν ακούσετε: Μια μόνο γυναίκα με έχει καταλάβει, εσύ, οι άλλες ήταν όλες... να καταλάβετε ότι πρέπει να απομακρυνθείτε γρήγορα απ αυτόν τον άνθρωπο! Σας βάζει στοιχεία που πιθανώς δεν έχετε!».

Διαλέγουμε αυτόν που μας μοιάζει
Έχετε σκεφτεί γιατί παραπονιόμαστε ότι τραβάμε μόνο προβληματικές περιπτώσεις στην ερωτική μας ζωή; Μήπως δεν φταίνε μόνο οι άλλοι; «Γιατί δεν τράβηξες κανέναν άλλο; θα ρωτούσα εγώ», λέει ο κ. Γιωσαφάτ. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να ταιριάξουμε με κάποιον ωριμότερο ψυχικά από εμάς. Δεν θα συντονιστούμε. Και δεν έχει να κάνει ούτε με την ευφυϊα ούτε με την ικανότητά μας σε άλλους τομείς όπως το εργασιακό. Εκεί μπορεί να διαπρέπουμε. Άλλο όμως είναι η συναισθηματική ωριμότητα».

Ο πραγματικός έρωτας!
«Ο έρωτας κρατάει το πολύ ένα χρόνο», τονίζει ο κ. Γιωσαφάτ. «Ο ανακλητικός έρωτας, ο πρώτος για τον οποίο μιλήσαμε, που δεν είναι τόσο έντονος αρχικά, ωριμάζει σιγά σιγά. Αρχίζει ο ένας να ερωτεύεται τον άλλο με το χρόνο που του αφιερώνει και τον γνωρίζει. Αυτόν λέω εγώ πραγματικό έρωτα. Αντιλαμβάνομαι ότι ο άλλος είναι κάτι εξαιρετικό για μένα, γιατί με έπεισε και τον έπεισα γι αυτό».

Τα στάδια της ψυχικής ανάπτυξης
«Για να έχεις μια καλή σχέση πρέπει να περάσεις τις ανάγκες του πρώτου έτους, τη μεγάλη εξάρτηση. Δεν πήρα πολλά από τη μάνα μου στον πρώτο χρόνο; Τότε ψάχνω μια γυναίκα - μαμά. Δεν δίνω και τόση σημασία στο σεξουαλικό. Κι αυτή η σχέση δεν πάει καλά γιατί διαλέγεις παρόμοιο τύπο συντρόφου. Στην αρχή φαίνεται ότι ο ένας θα φροντίσει τον άλλο και μετά και οι δυο περιμένουν τον άλλο να τους φροντίσει», εξηγεί ο κ. Γιωσαφάτ.

«Στο δεύτερο έτος, το πρωκτικό στάδιο, το παιδί μαθαίνει με τη μάνα την αυτονομία, είναι η περίοδος της εναντίωσης. Αν δεν πάει καλά, αργότερα στη σχέση ο ένας θα προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο! Το τρίτο στάδιο είναι το φαλλικό, όπου το σεξ πηγαίνει στα γεννητικά όργανα. Αν πάει κάτι στραβά, διαλέγεις μια γυναίκα που σου αρέσει σεξουαλικά, αλλά αυτό εξαντλείται γρήγορα. Κι από εκεί και πέρα έχεις άλλες ανάγκες που δεν σου τις καλύπτει. Ο τέταρτος χρόνος που πάλι δεν πάει καλά είναι ο οιδιποδειακός, στάδιο που στην ανάπτυξη αντιστοιχεί γύρω στα 5 χρόνια του παιδιού. Εκεί υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν θέλεις πολύ ερωτικά το σύντροφό σου. Αν καταφέρεις και πάρεις κάποιον που σου θυμίζει τη μαμά (ή τον μπαμπά), έχεις προβλήματα σεξουαλικά: στύσης, πρόωρης εκσπερμάτισης κ.λπ.».

Ζήτημα ισορροπίας
«Μια καλή σχέση προϋποθέτει ότι έχουμε περάσει σχετικά ομαλά αυτά τα στάδια: θέλεις να έχεις ένα μίνιμουμ εξάρτησης, να έχεις αυτονομία, αλλά δεν σου αρέσει να πατάς τον άλλο στο λαιμό. Θέλεις να κάνεις σεξ και να σου αρέσει, δεν ικανοποιείσαι όμως μόνο με αυτό. Τότε η σχέση εξελίσσεται σε αγάπη, σε έρωτα και μπορεί να κρατήσει. Δεν περιμένεις τόσο πολλά από τον άλλο, ενώνεις δυο ζωές, οι οποίες όμως δεν γίνονται ποτέ μια», τονίζει ο κ. Γιωσαφάτ.

Και τώρα τι κάνουμε;
«Μπορεί να ακούγονται λίγο απαισιόδοξα όλα αυτά, αλλά είναι η πραγματικότητα», παρατηρεί ο κ. Γιωσαφάτ. «Το πρώτο πράγμα που λέω είναι να βρεις μια καλή μαμά, με την ψυχοθεραπεία, ατομικά ή σε ομάδες, που βοηθούν πάρα πολύ τους ανθρώπους. Λέω επίσης κι έχω παρεξηγηθεί γι αυτό να μπορούν οι γυναίκες να είναι κοντά στο παιδί τους τον πρώτο χρόνο της ζωής του.

Προτείνω συχνά και κάτι που ακόμα μοιάζει ουτοπικό: να γίνονται μαθήματα ζωής από το δημοτικό στα σχολεία, υπό μορφή ομάδας με εκπαιδευμένους δασκάλους. Το άλλο βήμα είναι ο διάλογος, που είναι δύσκολο βέβαια. Πάντα είχαν οι άνθρωποι προβλήματα και πάντα έβρισκαν τρόπους να τα αντιμετωπίσουν. Πρέπει να είμαστε και λιγάκι αισιόδοξοι». ΄

Άλλο έρωτας, άλλο αγάπη
«Δυο άνθρωποι είναι καθρέφτης ο ένας για τον άλλο. Οι ερωτευμένοι κοιτάζονται και θαυμάζονται αυτό δεν είναι αγάπη! Είναι ένα πολύ ευχάριστο αίσθημα, που οδηγεί σχεδόν πάντα σε φασαρίες. Γιατί την επόμενη μέρα που θα τον/τη δείτε θα έχετε ήδη μια μικρή απογοήτευση. Στην πρώτη επαφή δεν ξέρουμε τίποτα για τον άλλο, όσο προχωρά η επαφή όμως αρχίζει η απο-εξιδανίκευση». Εκεί εμφανίζεται η εσωτερική παλινδρόμηση, που δηλώνει την τάση του ανθρώπου να υπαναχωρήσει φοβισμένος και να κλείσει τις πόρτες επικοινωνίας για τη νέα σχέση.



πηγη: thessalonikiartsandculture.gr

 

Ποιον, Πότε, Γιατί ερωτευόμαστε…;

”…ο έρωτας έχει κάτι το τόσο χαρακτηριστικό…που δεν μπορούμε να τον κρύψουμε όταν υπάρχει…ούτε να τον προσποιηθούμε όταν δεν υπάρχει…” Μadame de Sablé

Μπροστά στον έρωτα ακόμα και τα πιο έξυπνα εγκεφαλικά κύτταρα υποκύπτουν. Από πολλούς ο έρωτας θεωρείται η πιο ακραία συναισθηματική κατάσταση στη ζωή μας. Μια κατάσταση κατά την οποία η λογική υπολειτουργεί, χρόνιες υποσχέσεις απέναντι στον εργένη εαυτό μας καταπατώνται, ενώ παράλληλα αρχίζουν οι υπερβολές. Ωστόσο, ο κάθε άνθρωπος βιώνει μοναδικά αυτή τη συνθήκη: είτε μ’ένα ανεξήγητο χαμόγελο μέχρι τα αυτιά, είτε με κομμένες φλέβες και Καρρά στη διαπασών.
Ο Freud αναφέρει πως ο έρωτας έρχεται μέσω της σεξουαλικής ικανοποίησης. Σταδιακά και άκρως συνειδητά! Μεταγενέστερες προσεγγίσεις διατηρούν μια επιφυλακτικά διαφορετική άποψη.
Ποιον, Πότε, Γιατί ερωτευόμαστε….;
Κοινό ενδιαφέρον: οι άνθρωποι από φύση μας αποφεύγουμε τα αρνητικά συναισθήματα. Κατά συνέπεια, αφηνόμαστε σε ανθρώπους που παρουσιάζουν ενδιαφέρον προς εμάς και εν τέλει, τους ερωτευόμαστε.
Συγχρονισμός: δεν είμαστε πάντοτε έτοιμοι για να δεχθούμε τον έρωτα. Οι άνθρωποι περνάμε φάσεις που είμαστε ανώριμοι ψυχικά να δεχθούμε αλλαγές στη ζωή μας (ο έρωτας είναι μια μεγάλη αλλαγή από μόνος του). Όταν ωριμάσουμε αρκετά και η πιο μικρή αφορμή είναι αρκετή, σ’αυτήν τη φάση και το μελλοντικό ταίρι πρέπει να έχει καλό timing.
Κοντινότητα-Μυστήριο: όχι, η πολλή οικειότητα δεν χαλάει τη μαγεία του έρωτα! Ίσα ίσα προτιμάμε άτομα του στενού κοινωνικού περιβάλλοντος, ακριβώς γιατί υπάρχει έτοιμη η οικειότητα που απαιτείται. Παρόλα αυτά, ένα μικρό μυστήριο είναι η διαρκής σπίθα που αναζωογονεί τον έρωτα.
Συμμετρία-Μου θυμίζεις τη μάνα μου…..: έρευνες έδειξαν πως ζευγάρια που διατηρούν σχέση για μεγάλα χρονικά διαστήματα έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Υποσυνείδητα προτιμάμε τέτοια άτομα. Από την άλλη, ο Jung υποστηρίζει πως ψυχικά κενά-και μη, που έχουν προκληθεί από τους γονείς μας κατά την παιδική μας ηλικία, είναι μια καλή αφορμή για να αναζητήσουμε άτομα με παρόμοιες συμπεριφόρες υποσυνείδητα.
Υποσυνείδητο ταίριασμα: όσο και να θέλουμε να πιστέψουμε πως τα ομώνυμα έλκονται, η χημεία έρχεται και μας διαψεύδει. Ο άνθρωπος αναζητά υποσυνείδητα το άλλο του μισό σε άτομα εντελώς διαφορετικά από τον ίδιο. Έχουμε την ανάγκη όχι να ζούμε με έναν άνθρωπο ίδιο με εμάς, αλλά μ’έναν άνθρωπο που ακόμα και με ίδια βιώματα θα σκεφτεί λύσεις που ίσως εμείς δεν θα τις φανταζόμασταν ποτέ. Αυτό είναι το άλλο μας μισό. Πόσα είναι τα παραδείγματα ζευγαριών που διατηρούν χρόνια σχέση, και βλέπουμε τον έναν να φωνάζει και τον άλλον με ψυχραιμία να εξηγεί…σκεφτείτε να φώναζαν και οι δυο…..

 πηγή: psycholoygeia.gr

Τι συμβαίνει όταν αγαπάς τον εαυτό σου

   

  Όταν ήσασταν παιδιά, σας δίδαξαν ότι δεν είναι σωστό να αγαπάτε και να εκτιμάτε τον εαυτό σας. Μάθατε ότι η εκτίμηση προς τον εαυτό σας είναι ματαιοδοξία και πως η ματαιοδοξία δεν είναι καλό πράγμα. Μάθατε ότι το να δείχνετε πόσο πολύ αγαπάτε τον εαυτό σας είναι επικίνδυνο και οι άνθρωποι θα σας επικρίνουν γι’ αυτό. Στην κοινωνία μας μαθαίνουμε πως όταν αγαπάς τον εαυτό σου φανερά, είναι πολύ πιθανό οι άλλοι να σε κατηγορήσουν για εγωισμό και έπαρση, οπότε και θα σε απορρίψουν.

Για να αποκτήσουμε αγάπη και συντροφικότητα στη ζωή μας, μαθαίνουμε να κρύβουμε την αγάπη που νιώθουμε για τον εαυτό μας, και μάλιστα οδηγούμαστε στο σημείο να μειώνουμε τον εαυτό μας. Σιγά σιγά, αρχίζουμε να πιστεύουμε και οι ίδιοι στην κατωτερότητά μας και η αγάπη για τον εαυτό μας καταπνίγεται, ξεχνιέται.

Επιπρόσθετα, ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνουμε μεγαλώνοντας είναι ότι ο κόσμος δεν έχει δημιουργηθεί αποκλειστικά για εμάς, οπότε δεν μπορούμε να έχουμε ότι επιθυμούμε. Μάθαμε να αισθανόμαστε εγωιστές και κακοί, επειδή θέλουμε περισσότερα απ’ όσα έχουμε. Στην προσπάθειά μας να γίνουμε καλοί κι αξιαγάπητοι, καταπιέζουμε τις επιθυμίες μας, προκειμένου να υπηρετούμε τις επιθυμίες των άλλων, αποσκοπώντας στην αγάπη και στην αποδοχή τους.

Στα παιδιά περνά συχνά το μήνυμα ότι για να έχουν αγάπη, πρέπει να την κερδίσουν ή να πληρώσουν γι’ αυτήν. Συμπεραίνουν, λοιπόν, ότι η αξία τους δεν βρίσκεται μέσα τους, αλλά στην εμφάνισή τους, στην επιτυχία τους ή στην ικανότητά τους να κάνουν όσα περιμένουν οι άλλοι από εκείνα.

Κάθε παιδί μαθαίνει γρήγορα την πραγματικότητα της υπό όρους αγάπης: όταν έχουμε δίκιο, την κερδίζουμε, και όταν έχουμε άδικο ή σφάλλουμε, τη χάνουμε. Στο άλλο άκρο βρίσκεται το παιδί του οποίου οι γονείς, προσπάθησαν να του προσφέρουν την άνευ όρων αγάπη.

Ίσως όταν συμπεριφερόσασταν άσχημα ή είχατε μέτρια επίδοση στο σχολείο, οι γονείς σας επέλεγαν να αγνοήσουν το πρόβλημα, προσποιούμενοι πως όλα ήταν μια χαρά. Εσείς, βέβαια, διαισθανόσασταν την αποδοκιμασία, αλλά δεν σας δόθηκε ποτέ η ευκαιρία της επανόρθωσης και της συγχώρησης. Σε αμφότερες περιπτώσεις, ξέρετε πως δεν είστε τέλειοι και αισθάνεστε ανάξιοι της επιδοκιμασίας, όταν σας δίνεται. Μαθαίνετε να δυσπιστείτε στην επιδοκιμασία των άλλων και, παράλληλα, να φοβάστε την αποδοκιμασία τους.

Όταν αγαπάτε τον εαυτό σας, έχετε τη δυνατότητα να εκφράσετε τα εσωτερικά σας χαρίσματα και τα ταλέντα σας χωρίς φόβο ή αυτοσυγκράτηση. Όσο περισσότερο τα αποκαλύπτετε, τόσο ευκολότερο είναι για τους άλλους να εκτιμήσουν αυτό που είστε πραγματικά και όχι το προσωπείο που φοράτε.

Αντίστοιχα, όσο περισσότερο σας εκτιμούν και σας αγαπούν οι άνθρωποι, τόσο περισσότερο μπορείτε να αγαπήσετε κι εσείς τον εαυτό σας. Είναι ένας κύκλος για την ανάπτυξη της αγάπης και τη γνήσια έκφραση του εαυτού. Έτσι, όταν δεν αγαπάτε τον εαυτό σας και τον καλύπτετε με μια μάσκα, ο κύκλος εξελίσσεται προς την αντίθετη φορά.

Αγαπώντας τον εαυτό σας περισσότερο, αποκτάτε την ικανότητα να αγαπάτε και να εκτιμάτε τους άλλους περισσότερο. Ο κόσμος γίνεται ένας τόπος διαφορετικός. Για τον καθέναν από εμάς, είναι σαν μεγάλος καθρέφτης ο οποίος αντανακλά αυτό που είμαστε. Βλέπουμε ο καθένας τον κόσμο μέσα από τζάμια διαφορετικών χρωμάτων, τα οποία τον καθορίζουν σύμφωνα με το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας.

Τις περισσότερες φορές λοιπόν, όταν αποδοκιμάζουμε τους άλλους, στην πραγματικότητα βλέπουμε σε αυτούς ένα μέρος του εαυτού μας που δεν μας αρέσει. Μαθαίνοντας να αγαπάμε και να είμαστε ο εαυτός μας, κάνουμε το πρώτο βήμα προς την αποδοχή, την εκτίμηση και την αγάπη του εαυτού μας, αλλά και για να αποκτήσουμε ουσιαστικότερες σχέσεις.

 Πηγή: psychology-veltsi

To δώρο της συγχώρεσης

Η συγχώρεση είναι ένα από εκείνα τα δώρα που οφείλουμε στην ψυχή μας όταν έχει νοιώσει πόνο, προδοσία, εγκατάλειψη, πικρία και παράπονο. Είναι εκείνη η αποτοξίνωση από την παγίδα του μίσους και της επιθυμίας για αντεκδίκηση, αισθήματα βλαβερά που μόνο πόνο και δηλητήριο γεμίζουν την ψυχή και τη ζωή μας, εμποδίζοντας την εξέλιξη και την πρόοδό μας μέσα στη ζωή.
Στην πορεία της ζωής όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με πράξεις και συμπεριφορές ανθρώπων που μας πληγώνουν και μας υποβιβάζουν. Εκείνη τη στιγμή ο πόνος και η πληγωμένη μας ψυχή αποζητά την αντεκδίκηση, επιθυμώντας να βλάψει και να προκαλέσει πόνο στον άνθρωπο που την έβλαψε, θέλοντας να  τον κάνει να  πονέσει όσο εκείνος. Όμως, αυτή ακριβώς η επιθυμία είναι το πρόβλημα.
Το μίσος όχι μόνο δε γιατρεύει, αλλά γκρεμίζει και καταστρέφει, με το να σε δέσει εσαεί με τον άνθρωπο και την πόνο που σου έχει προκαλέσει. Έτσι, και εμείς οι ίδιοι μπλέκουμε σε έναν φαύλο κύκλο αντεκδικήσεων ο οποίος όχι μόνο θα χτυπήσει και εμάς- δεδομένου ότι ο άλλος άνθρωπος θα επιθυμήσει πάλι να μας βλάψει- αλλά και γιατί θα μας κάνεις όμοιους τελικά με τον ίδιο κακόβουλο άνθρωπο και την αισχρή συμπεριφορά του. Και δεν αξίζει κάποιος να χάσει τον εαυτό του για έναν άνθρωπο που δεν αξίζει.
Γύρω από την αρετή της συγχώρεσης, υπάρχουν πολλές στερεοτυπικές αντιλήψεις και ανακρίβειες. Να ξεκαθαρίσουμε ότι η συγχώρεση δεν είναι η άγνοια του πόνου που μας έχει προκληθεί, δεν είναι ξεχνάω εντελώς το κακό που μου έχουν κάνει. Σημαίνει ότι έχω καταφέρει να το αποδεχτώ αλλά συνάμα  και να μην το αφήσω να γίνει εμπόδιο στη θετική εξέλιξή μου μέσα στην πορεία της ζωής, δεν το έχω αφήσει να με αλλοιώσει ως άνθρωπο. Επίσης, επικρατεί μία σύγχυση ανάμεσα στην έννοια της συγχώρεσης και της ανοχής.
Η ανοχή μίας επανειλημμένης άσχημης συμπεριφοράς εις βάρος μας, δείχνει έλλειψη όχι μόνο αυτοσεβασμού , αλλά και  προσωπικών ορίων. Η συγχώρεση όμως δεν υπονοεί , ούτε σε υποχρεώνει να έχεις μία επαφή ή να επαναφέρεις ξανά στη ζωή σου τον άνθρωπο που σε πλήγωσε ή σε έβλαψε, είναι μία υπόθεση καθαρά προσωπική και μπορεί να συντελεστεί και χωρίς τη γνώση του εμπλεκόμενου ανθρώπου. Συγχωρώ δε σημαίνει επαναφέρω έναν άνθρωπο που με βλάπτει στη ζωή μου, σημαίνει ότι δεν επιθυμώ το κακό του και έχω καταφέρει μετά τον πόνο να κοιτάξω ξανά με αισιοδοξία το αύριο. Σημαίνει ότι έχω καταφέρει να αποτοξινωθώ από την παγίδα του μίσους που με τόσο δόλιο τρόπο προσπαθεί να με παγιδεύσει, όπως η αράχνη τα μικρά έντομα στον ιστό της.
Δε θα σταθώ σε επιχειρήματα θρησκευτικού τύπου για να υποστηρίξω το πόσο μεγάλη αρετή θεωρώ ότι είναι η συγχώρεση. Δεν είμαι και ο πιο θρησκόληπτος άνθρωπος που υπάρχει έτσι και αλλιώς. Όμως, ξέρω και πιστεύω ότι δεν αξίζει να εκδικηθώ κανέναν για τον απλούστατο λόγο ότι η ίδια η ζωή είναι πιο κατάλληλη από εμένα στο να επιστρέφει συμπεριφορές. Το να ξεγελάσω τον εαυτό μου με μία μικρή γεύση εκδίκησης, έτσι και αλλιώς δε θα με ανακουφίσει, αφού το κακό και η βλάβη έχει έτσι και αλλιώς προκληθεί και ο χρόνος δε γυρίζει πίσω στο να αλλάξει και να διορθωθεί κάτι. Πιστεύω στον άγραφο νόμο του σύμπαντος και ξέρω ότι όλα, το καλό και το κακό, επιστέφουν στο τέλος εκεί από όπου ξεκίνησαν. Ένας από τους λόγους που η εκδίκηση μου είναι αδιάφορη είναι και ο πρακτικός, είναι μία σημαντική απώλεια χρόνου, του χρόνου μου!
Δε χρειάζεται να τιμωρήσω κανέναν και να σπαταλήσω τόση ενέργεια και τόση σκέψη σκεπτόμενη το πώς θα βλάψω έναν άνθρωπο, ξέρω ότι η ζωή είναι απείρως σοφότερη από εμένα και θα το κάνει με καλύτερο τρόπο εκείνη όταν το κρίνει. Και ναι, είναι γεγονός, όλοι αργά ή γρήγορα βρίσκουμε μπροστά μας τις συμπεριφορές που κάποτε κι εμείς δώσαμε.
Να συγχωρούμε, να αγαπάμε και μέσα από τον πόνο που έρχεται σε αυτή τη ζωή για να μας εξελίξει, να γινόμαστε καλύτεροι. Η συγχώρεση είναι τρόπος ζωής και προσφέρει άπειρα καλά στην ψυχική, πνευματική και σωματική μας υγεία, ας τη βάλουμε στη ζωή μας λοιπόν.

Πηγή : e-psychology.gr

 

 

Η σχέση μητέρας-παιδιού στους πρώτους μήνες της ζωής του
  

 Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιορίσω μέσα από μερικές λέξεις έναν από τους πιο ισχυρούς και ανιδιοτελείς ανθρώπινους δεσμούς, τη σχέση μητέρας-παιδιού. Είναι ένα ανεξάντλητο θέμα σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η μάνα είναι το άτομο που ανταποκρίνεται σε όλες τις βιολογικές και ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες του βρέφους. Είναι το άτομο που δίνει κυριολεκτικά ζωή και ασφάλεια στο βρέφος μέσα από το θαύμα του θηλασμού, το χάδι, το τρυφερό κράτημα, το βλέμμα και την ετοιμότητά της να προστατεύει το νεογνό. Το δέσιμο αυτό αρχίζει πολύ νωρίς, από τον 6ο-7ο μήνα της κύησης όταν η μητέρα μπαίνει σε μια περίοδο κυρίαρχης ενασχόλησης με το βρέφος. Το διάστημα αυτό η μέλλουσα μητέρα αντιλαμβάνεται μέσα της πιο έντονα την παρουσία ζωής, αποκτώντας συνάμα μια πρώτη «επικοινωνία» με το έμβρυο.
Από τη γέννηση και 4-5 μήνες μετά το βρέφος δεν αντιλαμβάνεται το σώμα του, δεν έχει αίσθηση εαυτού ούτε αίσθηση ατομικότητας, είναι απλώς μια αφηρημένη ύπαρξη χωρίς όρια αρχή και τέλος. Μπορούμε να πούμε ότι έχει ακόμα την αίσθηση της μήτρας. Το βρέφος εκείνη την περίοδο βιώνει τον εαυτό του σαν μέρος-κομμάτι της μάνας, έχοντας ακατάπαυστα την απόλυτη ανάγκη να τραφεί και να επιβιώσει μέσα από φροντίδα της. Η μάνα χωρίς να το αντιλαμβάνεται, φροντίζοντας το βρέφος ,δηλαδή χαϊδεύοντας το, κοιτάζοντας το στα μάτια και μιλώντας του, βοηθά το βρέφος να αποκτήσει, όπως λέμε στη ψυχανάλυση, την αίσθηση του δέρματος, αίσθηση εαυτού και την ανάπτυξη μιας ψυχικής δομής. Η σταθερότητα της παρουσίας της μάνας και η άμεση ανταπόκριση της (όσο γίνεται) στις ανάγκες του βρέφους, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας αίσθησης πρωτογενούς ασφάλειας, ανακούφισης και εμπιστοσύνης του βρέφους προς την μητέρα, μειώνοντας ταυτόχρονα το άγχος του αφανισμού που βιώνει το νεογνό στους πρώτους μήνες ζωής. Σε μετέπειτα στάδια και στην ενήλικη ζωή, αυτή η επαφή θα μετουσιωθεί σε ικανότητα για υγιείς, στενές και αρμονικές διαπροσωπικές σχέσεις.  Επίσης, ως ενήλικες έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και μια πιο θετική και αισιόδοξη στάση ζωής.
Τα τελευταία χρόνια στο δυτικό κόσμο υπάρχει μια τάση οι μητέρες να αναγκάζονται να γυρίζουν στον τρόπο ζωής που έκαναν πριν από τη γέννηση του παιδιού, προσπαθώντας να βάλουν το βρέφος σε ένα είδος προγράμματος για να ανεξαρτικοποιηθεί πιο νωρίς ή αναλαμβάνουν κάποια άλλα άτομα τον ρόλο την «μάνας». Το βρέφος ειδικά τους πρώτους μήνες έχει την ανάγκη επαφής αποκλειστικά με την μάνα. Να την μυρίζει, να ακούει το ηχόχρωμα της φωνή της και να νιώθει το χάδι της.  Όταν το βρέφος έχει πολλές «μητέρες» μπερδεύεται,  νιώθει ανασφάλεια και δυσκολία να αντιληφθεί τον εαυτό του, τα όρια του και το περιβάλλον του, με αρνητικές συνέπειες βέβαια και στην μετέπειτα ζωή του. Η τέλεια μητέρα δεν υπάρχει, υπάρχει όμως η τέλεια αγάπη της μητέρας ή «η αρκετά καλή μητέρα», όπως είπε ο σπουδαίος παιδίατρος-ψυχαναλυτής D.Winnicott. Οι πρώτοι μήνες επαφής και αλληλεπίδρασης με την μάνα είναι η βάση που χτίζουμε την προσωπικότητά μας και την ποιότητα των μελλοντικών μας σχέσεων. Ο μεγάλος μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης στο έργο του «Εκ του πλησίον» προσδιόρισε με μερικές μόνο λέξεις τη σημαντικότητα του δεσμού αυτού. «Κι ένα τέταρτο μητέρας αρκεί για δέκα ζωές, και πάλι κάτι θα περισσέψει που να το ανακράξεις σε στιγμή μεγάλου κίνδυνο».
 

Ευάγγελος Ορφανίδης - Κλινικός Ψυχολόγος - DipCH

Εφηβεία και γονείς: Μικρός οδηγός επιβίωσης

Η εφηβεία είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο δύσκολα μεταβατικά στάδια της ζωής ενός ανθρώπου, καθώς το άτομο καλείται να μεταμορφωθεί από παιδί σε ενήλικα μέσα από ένα καταιγισμό αλλαγών σε σωματικό, ψυχικό και νοητικό επίπεδο.

Μέσα από αυτή την σχετικά σύντομη και συνάμα περίπλοκη διαδικασία ο έφηβος διανύει μια περίοδο αναζήτησης ταυτότητας έξω από το γονεϊκό πρότυπο με σκοπό να αποκτήσει την ανεξαρτησία και την αυτονομία του. Βέβαια, αναπόσπαστο μέρος αυτής της διαδικασίας είναι οι προστριβές μεταξύ του έφηβου και της "εξουσίας" που είναι οι γονείς και το σχολείο.
Επίσης είναι σημαντικό να αναφέρω ότι τα θεμέλια της σχέσης μεταξύ έφηβου και γονέα χτίζονται από πολύ νωρίς με τα βασικότερα συστατικά να είναι η ουσιαστική επικοινωνία και η ικανοποίηση των συναισθηματικών αναγκών του παιδιού. Αυτό από μόνο του τείνει να είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας για μια πιο ομαλή μετάβαση του παιδιού στην εφηβεία.
Στο άρθρο προτείνω μερικούς τρόπους που θα βοηθήσουν τους γονείς να διατηρήσουν ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας , και όχι μόνο, με το παιδί τους από την προ εφηβεία.

1. Μην αισθάνεστε ότι σας απορρίπτουν. Είναι απολύτως φυσιολογικό από την προ-εφηβεία κιόλας τα παιδιά να αποτραβιούνται στη σιωπή τους και να απομονώνονται και άλλοτε να εξεγείρονται χωρίς ιδιαίτερο λόγο.

2. Να είστε καλοί ακροατές. Πολλές φορές ο έφηβος, και όχι μόνο, έχει την ανάγκη κάποιου να τον ακούσει χωρίς να τον επικρίνει. Μέσα από την ενεργητική ακρόαση πέφτουν οι άμυνες και επέρχεται μια ουσιαστική επικοινωνία και υγιή σύνδεση με τον έφηβο.

3. Θέστε όρια. Παρόλο που οι έφηβοι πολλές φορές αισθάνονται δυσφορία με την οριοθέτηση δεν παύει αυτό να τους παρέχει ασφάλεια τόσο σε σωματικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Οι έφηβοι χρειάζονται γονείς οι οποίοι με συνέπεια να παρέχουν δομή και επίβλεψη, κατάλληλη κάθε φορά με την ηλικία. Η υπερβολική ελευθερία στα παιδιά δηλώνει έλλειψη ενδιαφέροντος.

4. Γίνετε εσείς τα πρότυπα τους. Οι έφηβοι χρειάζονται ισχυρά πρότυπα με τα οποία να ταυτιστούν υιοθετώντας την στάση τους και την συμπεριφορά τους. Οι γονείς πρέπει να αποτελούν παράδειγμα για τα παιδιά τους μέσα από τις πράξεις και όχι μέσα από τις διαλέξεις."Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια" λέει η γνωστή ρήση.

5. Κρατήστε χαμηλούς τόνους. Από τη στιγμή που έχετε εμπλακεί σε καβγά, δεν θα "βρείτε" το δίκαιο σας. Όσο άσχημη συμπεριφορά και αν έχει το παιδί απέναντί σας, πρέπει να παραμείνετε ψύχραιμοι. Θυμηθείτε, η δουλειά σας είναι να καθοδηγήσετε το παιδί σας και να του διδάξετε τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς.

Όπως τονίζω σε αρκετά από τα άρθρα μου, σε κανένα μας δεν δόθηκε εγχειρίδιο το πως να είμαστε γονείς. Στο τρίγωνο μιας οικογένειας, πατέρας, μητέρα και παιδιά, όλοι περνούμε από όλους τους ρόλους και παίρνουμε σημαντικότατα μαθήματα όπως το πως να είμαστε μπαμπάδες, μαμάδες, σύζυγοι, φίλοι, κόρες και γιοι  Οι σχέσεις αυτές είναι αμφίδρομες και μέσα από αυτές ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και εξελισσόμαστε όπως άλλωστε είναι και ο σκοπός της ζωής μας.



Ευάγγελος Ορφανίδης - Κλινικός ψυχολόγος, DipCH








 

ΔΥΟ ΦΩΝΕΣ ΜΕΣΑ ΜΟΥ ΠΑΛΕΥΟΥΝ. O νους: «Γιατί να χανόμαστε κυνηγώντας το αδύνατο;». Μέσα στον ιερό περίβολο των πέντε αιστήσεων χρέος μας ν’ αναγνωρίσουμε τα σύνορα του ανθρώπου. Μα μια άλλη μέσα μου φωνή, ας την πούμε έχτη δύναμη, ας την πούμε καρδιά, αντιστέκεται και φωνάζει: «Όχι! Όχι! Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν’ αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου! Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!»


ΔΕ ΖΥΓΙΑΖΩ, ΔΕ ΜΕΤΡΩ, ΔΕ ΒΟΛΕΥΟΜΑΙ! Ακολουθώ το βαθύ μου χτυποκάρδι. Ρωτώ, ξαναρωτώ χτυπώντας το χάος: Ποιος μας φυτεύει στη γης ετούτη χωρίς να μας ζητήσει την άδεια;
Ποιος μας ξεριζώνει από τη γης ετούτη χωρίς να μας ζητήσει την άδεια;

 ΝΑΙ, ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ, δεν είναι ο άνθρωπος. Έζησε χωρίς αυτά, θα ζήσει χωρίς αυτά. Είναι σπίθες εφήμερες της βίαιης περιστροφής της.

ΑΣ ΕΝΩΘΟΥΜΕ, ΑΣ ΠΙΑΣΤΟΥΜΕ ΣΦΙΧΤΑ, ΑΣ ΣΜΙΞΟΥΜΕ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ, ΑΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ, όσο βαστάει ακόμα η θερμοκρασία τούτη της Γης, όσο δεν έρχουνται σεισμοί, κατακλυσμοί, πάγοι, κομήτες να μας εξαφανίσουν, ας δημιουργήσουμε έναν εγκέφαλο και μιαν καρδιά στη Γης, ας δώσουμε ένα νόημα ανθρώπινο στον υπερανθρώπινον αγώνα!

Ν’ ΑΓΑΠΑΣ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω. Ν’ αγαπάς τον καθένα ανάλογα με τη συνεισφορά του στον αγώνα. Μη ζητάς φίλους. Να ζητάς συντρόφους!

ΝΑ ‘ΣΑΙ ΑΝΗΣΥΧΟΣ, ΑΦΧΑΡΙΣΤΗΤΟΣ, ΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΟΣ ΠΑΝΤΑ. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση.

ΠΟΥ ΠΑΜΕ; ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ; Προς τι όλη τούτη η μάχη; Σώπα! Οι πολεμιστές ποτέ δε ρωτούνε!

ΣΚΥΒΩ ΚΙ ΑΦΟΥΓΚΡΑΖΟΜΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΤΟΥΤΗ ΚΡΑΥΓΗ ΣΤΑ ΣΩΘΙΚΑ ΜΟΥ. Αρχίζω και μαντεύω το πρόσωπο του Αρχηγού, ξεκαθαρίζω τη φωνή του, δέχουμαι με χαρά και με τρόμο τις σκληρές εντολές του.

Η ΚΡΑΥΓΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΗ ΣΟΥ. Δε μιλάς εσύ, μιλούν αρίφνητοι πρόγονοι με το στόμα σου.

ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΛΕΥΤΕΡΟΣ. ΑΟΡΑΤΑ ΜΥΡΙΑΔΕΣ ΧΕΡΙΑ ΚΡΑΤΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ και τα σαλεύουν. Όταν θυμώνεις, ένας προπάππος αφρίζει στο στόμα σου• όταν αγαπάς, ένας πρόγονος σπηλιώτης μουγκαλιέται• όταν κοιμάσαι, ανοίγουν οι τάφοι μέσα στη μνήμη και γιομώνει βουρκόλακες η κεφαλή σου.

ΜΑ ΕΣΥ ΝΑ ΞΕΔΙΑΛΕΓΕΙΣ. Ποιος πρόγονος να γκρεμιστεί πίσω στα τάρταρα του αίματού σου και ποιος ν’ ανηφορίσει πάλι στο φως και στο χώμα. Κάθε σου πράξη αντιχτυπάει σε χιλιάδες μοίρες. Όπως περπατάς, ανοίγεις, δημιουργός την κοίτη όπου θα μπει και θα οδέψει ο ποταμός των απόγονων.

ΌΤΑΝ ΦΟΒΑΣΑΙ, Ο ΦΟΒΟΣ ΔΙΑΚΛΑΔΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΑΝΑΡΙΘΜΗΤΕΣ ΓΕΝΕΕΣ  και εξευτελίζεις αναρίθμητες ψυχές μπροστά και πίσω σου. Όταν υψώνεσαι σε μια γενναία πράξη, η ράτσα σου αλάκερη υψώνεται και αντρειεύει.

ΚΟΙΤΑΞΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΛΥΠΗΣΟΥ ΤΟΥΣ. Κοίταξε τον εαυτό σου ανάμεσα στους ανθρώπους, λυπήσου τον. Μέσα στο θαμπό σούρουπο της ζωής αγγίζουμε ο ένας τον άλλον, ψαχνόμαστε, ρωτούμε, αφουκραζόμαστε, φωνάζουμε βοήθεια!

ΤΡΕΧΟΥΜΕ. ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΩΣ ΤΡΕΧΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ μα δεν μπορούμε να σταματήσουμε. Τρέχουμε. Μια λαμπάδα κρατούμε και τρέχουμε. Το πρόσωπό μας, μια στιγμή, φωτίζεται. Μα βιαστικά παραδίνουμε τη λαμπάδα στο γιο μας κι ευτύς σβήνουμε, κατεβαίνουμε στον Άδη.

Η ΚΑΡΔΙΑ ΣΜΙΓΕΙ Ο,ΤΙ Ο ΝΟΥΣ ΧΩΡΙΖΕΙ, ξεπερνάει την παλαίστρα της ανάγκης και μετουσιώνει το πάλεμα σε αγάπη.

ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ ΕΥΤΥΧΙΑ; Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, Ασκητική.

 

Η ψυχοπαθολογία των ατόμων που κακοποιούν ζώα

Η κακοποίηση ζώων, προπομπός άλλων βάναυσων παραβατικών συμπεριφορών
Πρόκειται για άτομα με ιδιαίτερα χαμηλή ενσυναίσθηση, χωρίς την ικανότητα να αισθάνονται τον πόνο που προκαλούν στους άλλους, είτε ψυχικό είτε σωματικό

Τον τελευταίο καιρό ακούμε όλο και πιο συχνά για στυγερές και αποτρόπαιες κακοποιήσεις ζώων, που γίνονται με αρκετή δόση «φαντασίας» από τα διαταραγμένα αυτά άτομα. Οι πράξεις βίας εναντίον των ζώων είναι ενδείξεις μιας σοβαρότατης και υποβόσκουσας ψυχοπάθειας, που δεν περιορίζεται μόνο στα ζώα, καθώς η γραμμή που χωρίζει την «ικανότητα» του θύτη να προβεί σε πράξεις βίας εναντίων ανθρώπων είναι δυσδιάκριτη. Σύμφωνα με έρευνες που γίνονται κατά καιρούς, αποδεικνύουν περίτρανα ότι η κακοποίηση ζώων είναι προπομπός άλλων βάναυσων παραβατικών συμπεριφορών, όπως βία στην οικογένεια, αντικοινωνική συμπεριφορά, ακόμη και ανθρωποκτονία. Ο Ρόμπερτ Ρίσλερ, ειδικός στη μελέτη κατά συρροή δολοφόνων του FBI, μέσα από την εμπειρία του επιβεβαιώνει ότι τα πρώτα εγκληματικά βήματα των βιαστών, δολοφόνων και ατόμων με ακραίες βίαιες συμπεριφορές ήταν η κακοποίηση-κακομεταχείριση ζώων.

Το προφίλ του θύτη
Πρόκειται για άτομα με ιδιαίτερα χαμηλή ενσυναίσθηση, χωρίς την ικανότητα να αισθάνονται τον πόνο που προκαλούν στους άλλους, είτε ψυχικό είτε σωματικό. Τα άτομα αυτά είναι εσωστρεφή, με ιδιαίτερα χαμηλές νοητικές, κοινωνικές και επικοινωνιακές ικανότητες, και χαρακτηρίζονται από τη χρόνια αντικοινωνική συμπεριφορά, χωρίς να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για κοινωνικούς κανόνες, νόμους και κοινωνικά όρια. Εκδηλώνονται συχνά με ψυχρή και βίαιη συμπεριφορά, όπως εμπρησμούς και διαπροσωπική βία, χωρίς ίχνος ενοχών. Επίσης, στα άτομα αυτά παρατηρείται σαδιστική συμπεριφορά, συνοδευόμενη από την ανάγκη τους να αντλούν ευχαρίστηση από την πρόκληση ή τη θέα πόνου ή θανάτου. Ικανοποιούνται συνήθως να κακοποιούν άτομα ή/και ζώα που είναι αδύνατα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, δίνοντάς τους την ψευδαίσθηση της υπεροχής και της εξουσίας. Είναι κυρίως άτομα με έντονες ναρκισσιστικές ανάγκες για εξάρτηση και προσοχή από τους άλλους. Παρόλ' αυτά, η κακοποίηση ζώων δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας ρωγμής στην προσωπικότητα ενός ατόμου, αλλά και σύμπτωμα μιας βαθιά διαταραγμένης οικογένειας.

Πού οφείλεται αυτή η συμπεριφορά
Οι αιτίες που προκαλούν αυτού του είδους συμπεριφορές είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης πολλών ψυχοσυναισθηματικών και εξωγενών παραγόντων όπως:
-Τα παιδιά από κοινωνίες με έλλειψη μορφωτικοοικονομικού επιπέδου, με περιορισμένες παροχές και πηγές στήριξης, είναι πιο επιρρεπή στην άσκηση κάθε είδους βίας, ως μέσο ελέγχου και επιβολής ισχύος.
-Άτομα που προέρχονται από οικογένειες με διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις («Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο»), όπου υπάρχει κακοποίηση παιδιών ή οικόσιτων και άλλων ζώων.
-Άτομα που βιώνουν την ενδοοικογενειακή βία, απόρριψη και απομόνωση, τείνουν να χρησιμοποιούν τη βία στα ζώα και κατ΄ επέκταση στους ανθρώπους ως μέσο εξωτερίκευσης των αρνητικών συναισθημάτων προς το αδύναμο και ανυπεράσπιστο ον.
-Παιδιά από οικογένειες με πολύ αυστηρή τιμωρητική συμπεριφορά αναπτύσσουν το σύνδρομο που ονομάζουμε «διαταραχή της διαγωγής», δηλαδή την προσκόλλησή τους σε ό,τι απαγορεύεται και συνήθως σε ό,τι εμπεριέχει βία.

Η αντιμετώπιση
Μια από τις αποτελεσματικότερες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις της συμπεριφοράς αυτής είναι η γνωστική-συμπεριφορική, που έχει ως στόχο να βοηθήσει το άτομο να αντιληφθεί τους λόγους που προκάλεσαν και ενίσχυσαν την αποκλίνουσα αυτή συμπεριφορά, και σε μετέπειτα στάδιο να διδάξει στο άτομο την ενσυναίσθηση και την κατανόηση ως βασικό συστατικό της ψυχοσυναισθηματικής ισορροπίας του ανθρώπου. Η αντιμετώπιση αυτής της συμπεριφοράς πρέπει να εστιάζει στη συνειδητοποίηση και αναθεώρηση της αντίληψής μας, ώστε το κάθε είδος κακοποίησης να μην εκλαμβάνεται ως κάτι δαιμονικό, που συμβαίνει μακριά από εμάς σε κοινωνίες της υποσαχάριας Αφρικής. Η κακοποίηση των ζώων είναι κάτι που συμβαίνει στην Κύπρο του σήμερα, και είναι επιτακτική ανάγκη να λειτουργήσουν οι θεσμοί του κράτους, δημιουργώντας μια κοινωνία πολιτισμού, ανεκτικότητας και συνύπαρξης.



*Δημοσιευμένο στην εφημερίδα "Η Σημερινή".

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ
Κλινικός Ψυχολόγος

 

Oριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας

Η Οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας είναι μια ψυχική διαταραχή που επηρεάζει το άτομο σε όλα τα επίπεδα της λειτουργικότητας του. Χαρακτηρίζεται κυρίως από έντονη συναισθηματική αστάθεια, χαώδεις και ασταθείς διαπροσωπικές σχέσεις και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Ένα σημαντικό γνώρισμα αυτής της διαταραχής είναι οι απότομες εναλλαγές της διάθεσης και η τάση του ατόμου να κινείται ανάμεσα στον πόλο της ψύχωσης και της νεύρωσης. Η ΜΔΠ εμφανίζεται τρεις φορές συχνότερα στον γυναικείο πληθυσμό και μόλις στο 2%-5% στον γενικότερο πληθυσμό.
Τα αίτια της ΜΔΠ δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα. Πιθανολογείται ότι η ανάπτυξη της διαταραχής αυτής είναι ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Διαπιστώνεται επίσης ότι ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων με ΜΔΠ έχουν υποστεί κακοποίηση (σωματική, λεκτική, παραμέληση) κατά την παιδική τους ηλικία.
Τα συμπτώματα της ΜΔΠ
Το άτομο καταπνίγεται από βαθιά συναισθήματα ανασφάλειας και δυσκολίας στο να αντιμετωπίσει την εγκατάληψη-απώλεια σε φανταστικό ή πραγματικό επίπεδο. Τείνει να εξιδανικεύει και να απομυθοποιεί με ευκολία τους άλλους κατατάσσοντας τους σε δύο κατηγορίες καλούς-κακούς, άσπρο-μαύρο, δημιουργώντας έτσι σχέσεις αγάπης-μίσους.
Παρορμητικότητα. Η παρορμητικότητα είναι το αποτέλεσμα μιας χρόνιας αίσθησης συναισθηματικού κενού και κατακερματισμένης ταυτότητας που συνήθως περιλαμβάνει αυτοτραυματισμούς, καταχρήσεις ακόμη και απόπειρες αυτοκτονίας. Η διαδικασία του αυτοτραυματισμού και με ότι συνεπάγεται αυτό επιφέρει στο άτομο μια προσωρινή ανακούφιση από τον ψυχικό πόνο αλλά με αρνητικές μελλοντικές συνέπειες.
Διαστρεβλωμένη και ασταθής αυτοεικόνα. Το άτομο βιώνει αντιφατικά και μεταβλητά συναισθήματα για τα άτομα που το περιβάλλουν, για καταστάσεις, για ηθικές αξίες, ή για μελλοντικούς στόχους-σχέδια (επαγγελματικά κ.α).
Τα άτομα με ΜΔΠ μπορεί να βιώνουν κι άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος ή με διαταραχές διάθεσης όπως έντονη ανησυχία, κρίσεις πανικού, ψυχαναγκαστική συμπεριφορά, χρόνιο αίσθημα κενού και πλήξης, μειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον και δυσκολία συγκέντρωσης σε απλές καθημερινές δραστηριότητες.
Η θεραπεία της ΜΔΠ έχει ως κύριο στόχο να καταστήσει το άτομο ικανό να μπορεί να διαχειρίζεται και να οριοθετεί τα προβληματικά μοτίβα συμπεριφοράς, καθώς και να δημιουργεί σταθερά δομημένες και ποιοτικές διαπροσωπικές σχέσεις.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ενδείκνυται η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής (βενζοδιαζεπινών, λιθίου και αντικαταθλιπτικών) για την μείωση των συμπτωμάτων και της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της ψυχοθεραπείας.

Ευάγγελος Ορφανίδης - Κλινικός ψυχολόγος, DipCH

Παιδικές φοβίες: Πως να βοηθήσετε το παιδί σας να τις ξεπεράσει

  Ο φόβος είναι ένα από τα πρώτα, μη ευχάριστα συναισθήματα, που βιώνει αναπόφευκτα  ο άνθρωπος από τη γέννηση μέχρι και τον θάνατό του. Η ύπαρξη του φόβου ως συναίσθημα μέσα σε μια δεξαμενή συναισθημάτων, είναι μια από τις κυριότερες αιτίες που επιβίωσε το ανθρώπινο είδος μέσα στους αιώνες. Χαρακτηριστικό του φοβικού επεισοδίου είναι το αίσθημα τρόμου, ταχυπαλμία, εφίδρωση και η σύσφιξη των μυών. Όλα αυτά συμβαίνουν στο σώμα μας για να μπορέσουμε να αντιδράσουμε. Αυτό μπορούμε να το παρομοιάσουμε με ένα εσωτερικό συναγερμό, που μας παρακινεί να τραπούμε σε φυγή σε περίπτωση ψυχοσωματικού κινδύνου ή ακόμη και να παλέψουμε για επιβίωση. Είναι μια φυσιολογική συναισθηματική αντίδραση σε κάποιον πραγματικό ή φανταστικό κίνδυνο.
Στη παιδική ηλικία οι φόβοι που εκδηλώνονται είναι φυσιολογικοί και ενσωματωμένοι με τη διαδικασία της ψυχοφυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών. Σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο οι φόβοι διαφοροποιούνται. Οι συνηθέστεροι φόβοι των παιδιών βρεφικής ηλικίας είναι οι ασυνήθιστοι θόρυβοι, το ύψος, τα άγνωστα πρόσωπα και ο αποχωρισμός. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας φοβούνται τους ήχους τη νύχτα, το σκοτάδι, και με τη βοήθεια της φαντασίας στην ηλικία αυτή, τα φαντάσματα, τα τέρατα κάτω από το κρεβάτι και την ντουλάπα. Στα παιδιά σχολικής ηλικίας οι φόβοι ίσως να είναι οι φυσικές καταστροφές, τα ερπετά, τρομακτικές ταινίες, ο σχολικός εκφοβισμός, τις ασθένειες, ο θάνατος των γονιών κ.α. Οι αναμενόμενες φυσιολογικές αντιδράσεις των παιδιών είναι το κλάμα, η νευρικότητα, η ανησυχία, καθώς και η αναζήτηση προστασίας από τους γονείς. Όταν, όμως, οι αντιδράσεις του παιδιού στο φοβικό αντικείμενο είναι έντονες όπως,
*να κρατούν για μεγάλο χρονικό διάστημα,
*να παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα,
*να επηρεάζουν την λειτουργικότητα του παιδιού,
*διαταραχή του ύπνου για μεγάλο χρονικό διάστημα,
*έντονο άγχος μόνο στην ιδέα του αντικείμενου ή της κατάστασης του φόβου,
τότε ενδείκνυται παρακολούθηση από ειδικό ψυχολόγο για ν’ αντιμετωπιστούν το συντομότερο δυνατό οι όποιες φοβίες ανέπτυξε το παιδί.
Η φοβία μπορεί να προκληθεί από ένα τραυματικό γεγονός, όπως δάγκωμα σκύλου ή ακόμη και μέσω της μετάδοσης του από τους γονείς,  π.χ. το παιδί να μιμείται ασυνείδητα τις αντιδράσεις της μαμάς ή του πατέρα στο φοβικό αντικείμενο. Η μετάδοση της φοβίας από του γονείς γίνεται, τόσο με λεκτικό όσο και με μη λεκτικό τρόπο, καθώς τα παιδιά είναι τέλειοι παρατηρητές των μη λεκτικών αντιδράσεων των ενηλίκων όπως γκριμάτσες κ.α.
 Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς

*Να μην υποτιμούν, κοροϊδεύουν ή ειρωνεύονται τους φόβους των παιδιών όσο αστείοι ή περίεργοι ακούγονται.

*Να εκθέτουν σταδιακά το παιδί στο φοβικό αντικείμενο ή κατάσταση χωρίς να το πιέσουν.

*Να μην προσπαθούν να χειραγωγήσουν το παιδί μέσω του φόβου όπως, «θα σε πιάσει ο μπαμπούλας αν δεν φας το φαγητό σου», «θα σε πιάσει ο αστυνομικός αν δεν είσαι φρόνιμος» κ. α.

*Να προσπαθούν να μην προβάλουν τους δικούς τους φόβους στο παιδί.

*Να αφήνουν το παιδί να εκφράζει το πώς νιώθει για κάτι που φοβάται δείχνοντας του τρόπους για να διαχειρίζεται το φόβο του, όπως το να μετατρέπει το τέρας της ντουλάπας σε ένα αστείο τέρας. Ειδικότερα στις πιο μικρές ηλικίες μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την φαντασία του παιδιού για να αντιμετωπίζει τους φόβους του.

*Επαινέστε το παιδί κάθε φορά που τα καταφέρνει ν’ αντιμετωπίζει τους φόβους του.

*Μην ταπεινώνετε ή ταμπελώνετε το παιδί, «είσαι φοβητσιάρης», «είσαι ντροπαλός» κ.α.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πάντα ότι τα παιδιά μας έχουν μόνο μια και ανεπανάληπτη παιδική ηλικία. Από μόνο του αυτό είναι λόγος για να τους παρέχουμε ασφάλεια, αυτονομία, ενθάρρυνση και αποδοχή, βοηθώντας τα να στηρίζονται στις δυνάμεις τους και να δημιουργούν ασπίδες έναντι εκδήλωσης φοβιών και ό,τι άλλο τα εμποδίζει να χαίρονται αυτή την τόσο τρυφερή ηλικία.


 Ευάγγελος Ορφανίδης Κλινικός Ψυχολόγος 

 

 

12 σπάνιες ψυχικές αυταπάτες και ψυχικά σύνδρομα

Οι αυταπάτες συναντώνται σε μεγάλη συχνότητα. Από παροδικά μικρά επεισόδια μέχρι σοβαρές ανίατες ψυχικές ασθένειες.  Όλες οι περιπτώσεις όμως έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: αποσπούν την προσοχή του πάσχοντος από την πραγματικότητα. Οι αυταπάτες δεν υπακούν στη λογική και δεν υποκύπτουν στα γεγονότα.

Παρακάτω παρατίθενται δώδεκα από τις πιο παράξενες αυταπάτες.

1. Σύνδρομο “Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων”
Aυτή η αυταπάτη έχει πάρει την ονομασία της από το γνωστό βιβλίο και επηρεάζει την αντίληψη του χώρου και του χρόνου.  Ο πάσχων πιθανόν να βλέπει αντικείμενα μικρότερα από την πραγματική τους διάσταση και άλλα μεγαλύτερα από αυτό που είναι στην πραγματικότητα. Ίσως επίσης το βρίσκει δύσκολο να διαχειρίζεται το χρόνο.

Πρόκειται για μια αυταπάτη σχετικά κοινή, όχι απαραίτητα σχετιζόμενη με ψυχική ασθένεια. Συνήθως αναφέρεται ότι εμφανίζεται στην παιδική ηλικία ή λίγο πριν τον ύπνο.  Συχνά όμως, αυτή η αυταπάτη προκαλείται από ημικρανίες, από τις οποίες υπέφερε και ο συγγραφέας του βιβλίου, οπότε ίσως οι αυταπάτες αυτές χρησιμοποιήθηκαν ως πηγή έμπνευσης για την ιστορία.

2. Σύνδρομο “Κοτάρ”
Επίσης γνωστό ως σύνδρομο «Walking Corpse». Σ’ αυτό το σύνδρομο, ο πάσχων πιστεύει ότι είναι νεκρός, ότι δεν υπάρχει ή ότι έχει χάσει τα εσωτερικά του όργανα.  Συνήθως τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο αυτό, αρνούνται ότι υπάρχουν. Αυτό σημαίνει ότι δυσκολεύονται ιδιαίτερα να έχουν την αίσθηση της πραγματικότητας.

Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο απομονώνονται και δεν είναι σε θέση να φροντίσουν σωστά τον εαυτό τους.  Αυτή η αυταπάτη συναντάται συχνά σε άτομα που πάσχουν από σχιζοφρένεια.

3. Σύνδρομο “Capgras “
Νευρολογικά παρομοιάζεται με το σύνδρομο Κοτάρ, αλλά αυτή η αυταπάτη είναι η πεποίθηση ότι κάποιο κοντινό άτομο του πάσχοντος έχει αντικατασταθεί από έναν απατεώνα που εμφανίζεται πανομοιότυπος, αλλά δεν είναι το ίδιο πρόσωπο.  Το σύνδρομο αυτό έχει πάρει την ονομασία του από τον Γάλλο φυσικό Ζοζέφ Καπγκρά, ο οποίος το περιέγραψε για πρώτη φορά.

Αυτό το σύνδρομο συχνά συνδέεται με τη σχιζοφρένεια αλλά η αυταπάτη ίσως πηγάζει από εγκεφαλική βλάβη ή άνοια.

4. Σύνδρομο “Folie a deux”
Κυριoλεκτικά σημαίνει «τρέλα που μοιράζεται στα δύο» και έχει την πιο περίεργη ονομασία! Πολύ καλύτερη από την τεχνική ονομασία «διαμοιρασμένη ψυχωτική διαταραχή». Σε αυτό το σύνδρομο οι πάσχοντες είναι δύο (ή περισσότερα) άτομα που (συνήθως) ζουν κοντά και μοιράζονται την ίδια αυταπάτη.

5. Σύνδρομο “Thought Insertion”
Πρόκειται για την αυταπάτη κατά την οποία οι σκέψεις του πάσχοντος δεν είναι δικές του. Πιστεύει ότι οι σκέψεις του προέρχονται από άλλο άτομο και μερικές φορές δεν γνωρίζει καν από πού προέρχονται. Η αυταπάτη αυτή είναι συχνά σύμπτωμα της σχιζοφρένειας.

6. Σύνδρομο “Paris”
Το σύνδρομο Paris είναι μια παροδική κατάσταση που επηρεάζει τους επισκέπτες της πόλης του Παρισιού, όταν τη βρίσκουν μικρότερη των προσδοκιών τους.  Οι πάσχοντες βιώνουν παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις καταδίωξης, άγχος και άλλα σωματικά συμπτώματα. Ίσως αυτό το σύνδρομο να ακούγεται σαν αστείο, αλλά περίπου είκοσι Ιάπωνες τουρίστες κάθε χρόνο νοσηλεύονται από αυτό.

Μερικοί πιστεύουν ότι προκαλείται από πολιτισμικό σοκ, καθώς οι Ιάπωνες έχουν μια ιδιαίτερα εξιδανικευμένη άποψη του Παρισιού. Η συνήθης θεραπεία είναι η επιστροφή στο σπίτι.

7. Σύνδρομο “Ιερουσαλήμ”
Το Παρίσι σίγουρα δε μονοπωλεί την πρόκληση συνδρόμων. Ορισμένοι επισκέπτες της Ιερουσαλήμ γίνονται μανιακοί με την πόλη αφού την επισκεφτούν. Όσοι πάσχουν από αυτό το σύνδρομο υποφέρουν από ανησυχία, φορούν χλαμύδες, τραγουδούν ύμνους ή αναπαράγουν χωρία της Βίβλου. Ορισμένοι αρχίζουν να κηρύττουν μπροστά σε κοινό. Υπολογίζεται ότι νοσηλεύονται περίπου 40 άτομα κάθε χρόνο από το σύνδρομο αυτό. Όπως και στο σύνδρομο Paris, η συνήθης θεραπεία είναι η επιστροφή στο σπίτι.

8. Σύνδρομο “Οθέλλος”
Ο πάσχων πιστεύει ότι ο σύντροφός του τον απατά, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις γι’ αυτό. Είναι αρκετά σοβαρότερο από μια απλή ζήλια και οι πάσχοντες βιώνουν έντονες μανιώδεις σκέψεις. Ελέγχουν συνεχώς τον σύντροφό τους, τον ανακρίνουν, τον παρακολουθούν και σε ακραίες περιπτώσεις ασκούν βία.

9. Σύνδρομο “Έκμπομ“
Πρόκειται για μια μορφή υποχονδρίας κατά την οποία ο πάσχων νιώθει ότι έχει κατακλυστεί από παράσιτα. Πολύ συχνά οι πάσχοντες καλούν για βοήθεια ειδικούς σε απεντομώσεις ή δερματολόγους αντί για ψυχολόγους ή ψυχιάτρους. Η ονομασία του συνδρόμου προέρχεται από τον Σουηδό νευρολόγο Καρλ Άξελ Έκμπομ, ο οποίος το κατέγραψε τη δεκαετία του 1930.

10. Κλινική λυκανθρωπία
Σ’ αυτή την περίπτωση ο πάσχων πιστεύει ότι είναι ή βρίσκεται στη διαδικασία μετατροπής σε ζώο. Και δεν πρόκειται μόνο για λύκους. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πάσχοντες πίστευαν ότι μετατρέπονταν σε βατράχους, γάτες, άλογα, πουλιά, ύαινες, ακόμα και μέλισσες. Η περίπτωση αυτή είναι σπάνια.

11. Σύνδρομο “Αναδιπλασιαστική παραμνησίας”
Αυτό το σύνδρομο προκαλείται από εγκεφαλική βλάβη. Το άτομο που υποφέρει πιστεύει ότι ένα μέρος ή τοποθεσία έχει διπλασιαστεί και έχει μεταφερθεί και σε κάποιο άλλο μέρος.  Οι στρατιώτες με εγκεφαλικές βλάβες συχνά πιστεύουν ότι το νοσοκομείο στο οποίο νοσηλεύονται βρίσκεται στην πόλη τους, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι κοντά.

Υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία με τα σύνδρομα Κοτάρ και Capgras, σε σχέση με την αντικατάσταση ή τη μετατροπή ανθρώπων, αντικειμένων ή τόπων.

12. Σύνδρομο “Διπλού υποκειμένου”
Σ΄ αυτή την περίπτωση, ο πάσχων πιστεύει ότι έχει σωσία που του μοιάζει πολύ, αλλά έχει διαφορετική προσωπικότητα και διαφορετική ζωή. Μερικές φορές ο σωσίας μπορεί να είναι άγνωστος, άλλες φορές μέλος του οικογενειακού περιβάλλοντος.

Μερικές φορές οι πάσχοντες πιστεύουν ότι κάποιος τους έκλεψε την εμφάνιση, γεγονός το οποίο οδηγεί σε ψυχολογικές ή σωματικές επιθέσεις. Το σύνδρομο αυτό εντοπίζεται κυρίως σε διπολική διαταραχή ή σχιζοφρένεια, παρόλο που είναι πολύ σπάνιο.

Πηγή Psychologynow.gr

25 συμβουλές ζωής από ένα παππού βοσκό

Η διαδρομή προς τον προορισμό δεν είναι ποτέ ευθεία. Για να φτάσουμε στο χειμαδιό  περνάμε στροφές, κακοτράχαλα εδάφη, έχουμε απώλειες… Επιπλέον χρειάζεται να χεις προνοήσει, πάντα να έχεις μαζί σου και λίγο παστό κρέας.

Άσε πίσω το παρελθόν. Αν σου φάει ο λύκος την κατσίκα την έφαγε, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι αυτό. Απλά την επόμενη φορά φρόντισε να είσαι πιο προσεκτικός.

Μην κεφαλαιοποιείς πολλά, μην γίνεσαι σπαγγοραμένος. Μην αναβάλλεις την απόλαυση της χαράς για το μέλλον. Κάντο τώρα, όσο είσαι ακόμα νέος. Κάνε την σκληρή εργασία σου να αξίζει ακόμη περισσότερο.

Αγωνίσου, πάλεψε. Εσύ είσαι ο μοναδικός υπεύθυνος για τον εαυτό σου. Μην είσαι φυγόπονος, μην περιμένεις να κάνουν στο κοπάδι σου όλη τη δουλειά τα σκυλιά.

Διεκδίκησε τον σεβασμό που σου αξίζει, μην αφήνεις τους άλλους να σε πατάνε . Βάλε όρια, βάλε φράχτες, προστάτεψε τα ζώα σου.

Μακάριοι αυτοί που κάνουν λάθη. Σφάλε. Εμπειρίες ονομάζουμε τις καρπαζιές που έχουμε φάει στη ζωή μας, απλά τους δώσαμε ένα πιο εύηχο όνομα. Και μην ξεχνάς ότι δεν έχει μεγάλη σημασία ποιος ήσουν μέχρι χθες. Ξεκίνα σήμερα κι όρισε με τις πράξεις σου,  αυτό που θα γίνεις από δω και πέρα…

Μάθε να συγχωρείς …. τον  εαυτό σου πρώτα.  Άσε τις ενοχές, δεν έχεις χρόνο γι αυτές

Μακάριοι αυτοί που αμφισβητούν. Μην αφήνεις τη ζωή σου να καταδυναστεύεται από δόγματα. Θυμήσου ότι αν κάποιοι δεν αμφισβητούσαν παγιωμένες γνώσεις η ανθρωπότητα θα κατοικούσε ακόμη σε σπηλιές. Φίλτραρε την πληροφορία, γίνε σκεπτικιστής, σκέψου κριτικά, σκέψου ορθολογικά, αναθεώρησε. Δεν είδες νεράιδες και στοιχειά στο δάσος, μόνο λύκους.

Να είσαι προσεκτικός. Να παρατηρείς τους άλλους . Κοίταζε τους στα μάτια. Αν δεν το δείχνει η γίδα, το δείχνει το κέρατό της.

Η ζωή είναι το ταξίδι, όχι ο προορισμός. Και είναι πολύτιμη. Η προηγούμενη λέξη που διάβασες είναι ήδη παρελθόν

Μη συμβουλεύεις διαρκώς τους νέους,  είναι χάσιμο χρόνου. Δεν υπάρχει τρόπος να τους διδάξεις τον πόνο και τη δυστυχία, μόνο η εμπειρία θα το κάνει βασανιστικά.
Ταξίδεψε! Τα ταξίδια είναι από τις εμπειρίες που μένουν. Βγες έξω Δοκίμασε! Γεύσου, ρούφηξε άπληστα εικόνες. Άφησε τις αισθήσεις σου ελεύθερες

Εκθέσου, αφέσου, τσαλακώσου, χάσε τον έλεγχο που και που. Κι όχι μόνο τον έλεγχο του εαυτού σου, αλλά και τον έλεγχο σε σχέση με άλλους. Αρκετά απομονώθηκες στην στην καλύβα σου στο χειμαδιό, φτάνει όμως, βγες έξω όταν γυρίσεις. Ξαναβρές τους φίλους και τη συντροφικότητα

Μην προσπαθείς να ελέγξεις τους άλλους. Έτσι θα καταδικάσεις στο άγχος και τη δυστυχία όχι μόνο τον εαυτό σου, αλλά κι αυτούς που προσπαθείς να ελέγξεις. Άσε τους άλλους να ζήσουν και ζήσε για τον εαυτό σου. Άσε τ άλλα κοπάδια στους βοσκούς τους, κοίτα το δικό σου.

Η ζωή δεν είναι δίκαιη – Το σύμπαν δεν σου οφείλει καμιά παρηγοριά και το σίγουρο είναι ότι στο τέλος της διαδρομής εσύ πεθαίνεις. Γρηγορήσαι

Να έχεις ισορροπία. Ν απολαμβάνεις το φαγητό και το ποτό σου. Να μην ξεχνάς ότι οι φτωχοί του πλανήτη περπατούν χιλιόμετρα για την καθημερινή τους  τροφή,  ενώ οι πλούσιοι περπατούν χιλιόμετρα για να τη χωνέψουν.

Απ όλους έχεις να κερδίσεις κάτι. Μάθε από τους γύρω σου. Γίνε παιδί με τα παιδιά, παίξε μαζί τους αλλά πήγαινε και στο καφενείο να μιλήσεις με τους γέρους. Κάτι έχει να σου πει η συσσωρευμένη εμπειρία τους.

Μην τα παίρνεις όλα τοις μετρητοίς. Μην παίρνεις τα πάντα σοβαρά  Πιθανόν υπερβάλλεις στο σήμερα. Αυτό που σε ενοχλεί ή φοβάσαι τώρα, το πιο πιθανό είναι αύριο να το κρίνεις ανούσιο ή χλιαρό. Προσπάθησε να δεις τον εαυτό σου από απόσταση, ρίξε μια ματιά στη θέα του κοπαδιού σου από το λόφο

Έχε υπομονή. Οι κατσίκες δεν γεννούν κάθε μήνα. Αλλά όταν συμβεί πρέπει να σαι παρών και σε χρειάζονται
Μάλωσε καμιά φορά με τη σύντροφό σου αν χρειαστεί, δεν είναι τρομερό, άφησε τα συναισθήματα να εκτονωθούν. Κάνε αποσυμπίεση στο θυμό. Η φωτιά μερικές φορές είναι ευεργετική.  Αν καεί μια περιοχή με πουρνάρια ή ξερόχορτα , η άνοιξη πάλι θα δώσει νεαρή βλάστηση, εκλεκτή τροφή για τις γίδες και τα μικρά τους. Πρόσεχε όμως, τα λόγια που θα ειπωθούν δεν τα ξαναμαζεύεις. Πρόσεχε τι θα φάνε οι γίδες σου, δεν ξέρουν να ξεχωρίζουν. Αν αυτά που θα φάνε είναι τα βλαστάρια δέντρων, το δάσος δεν ξαναγίνεται, ο τόπος θα μείνει χέρσος…
Πότε δεν θα υπάρξει ιδανική στιγμή, ποτέ οι συνθήκες και οι καταστάσεις δεν θα είναι ιδανικές. Ξεκίνα από εδώ που βρίσκεσαι τώρα! Μην αναβάλλεις.

Να είσαι ευγενικός. Ένα πρόσωπο που χαμογελά καθρεφτίζει ανάλογη συμπεριφορά. Κάνε δώρα. Ακόμη και το δώρο ενός καλού λόγου είναι σημαντικό.  Να φέρεσαι καλά στους ηλικιωμένους, σε λίγο θα σαι σαν αυτούς. Να φέρεσαι καλά και στα ζώα, αυτά δεν κρατάνε κακία, δεν ζηλεύουν, δεν έχουν εμμονές ούτε εγωισμό. Συγχωρούν, και μάλιστα χωρίς όριο.
Αν ξέρεις γράμματα διάβασε! Αυτοί που διαβάζουν ζουν επιπλέον ζωές. Όχι μόνο τη δική τους αλλά κι όλων αυτών που μπήκαν στη θέση τους

Τόλμησε, ο φόβος σε κρατά δεμένο αλλά δεν είναι πραγματικός, απλά προέρχεται από το άγνωστο που δεν βρίσκεται στο κεφάλι σου.

Μην δένεσαι με τα πράγματα. Η ζωή είναι σαν τη διαδρομή του χειμαδιού και το ταγάρι. Όσο περισσότερο το γεμίζεις, τόσο πιο δύσκολα θα περπατάς. Πάρε τ απαραίτητα, το κοπάδι προχωρά, δεν θα σε περιμένει αν καθηλωθείς από πράγματα βαριά κι ασήκωτα. Πέτα τα , αποδεσμεύσου, νιώσε πιο ευέλικτος κι ελεύθερος.

Γιώργος Γιώτης
Πηγή:  http://antikleidi.com/