Γιατί βάζουμε τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές μας; Το "καλό παιδί".

"Στους ανθρώπους υπάρχει η ανάγκη για θετική αναγνώριση - Καρλ Ρότζερς."

H ανιδιοτελής αγάπη της μάνας προς το παιδί αποτελεί εξαίρεση, αφού είναι απαραίτητη για την ψυχοσυναισθηματική και βιολογική ανάπτυξη του παιδιού.
Το άτομο που βάζει σε προτεραιότητα τις ανάγκες των άλλων είναι συνήθως αυτό που έχει διάφορους ρόλους στην καθημερινότητά του, φροντίζει άλλα μέλη της οικογένειας, αναλαμβάνει περισσότερη δουλειά στο γραφείο και βρίσκει πάντοτε χρόνο για τους φίλους του. Συνήθως επισυνάπτει σχέσεις άνισες στις οποίες δεν αντλεί αντίστοιχη ικανοποίηση σε σχέση με αυτά που προσφέρει. Σε περίπτωση που ο άλλος δεν ικανοποιηθεί, το αυτοθυσιαζόμενο άτομο αυτόματα παίρνει την ευθύνη και κατηγορεί τον εαυτό του μπαίνοντας σε ένα μοτίβο ενοχικής συμπεριφοράς που υιοθέτησε κατά την παιδική ηλικία.
Είναι πιθανό κατά την παιδική ηλικία να είχαμε συνδυάσει την επιτυχία με την αποδοχή, θεωρώντας ότι αν δεν ικανοποιούμε τους οικείους μας, θα πάψουν να μας αγαπούν. Έτσι δημιουργήθηκε το "καλό παιδί" που είναι δοτικό και έτοιμο να θυσιαστεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες των άλλων στο όνομα της αποδοχής και της αναγνώρησης. Στο "καλό παιδί" είναι βαθιά ριζωμένη η πεποίθηση ότι δεν είναι επαρκής και δεν έχει δικαίωμα στην αγάπη. Έτσι, βρίσκεται σε ένα συνεχή αγώνα να αποδείξει το αντίθετο στους άλλους αλλά και στον εαυτό του. Συχνά το άτομο αυτό μπορεί να βιώνει έντονο θυμό ο οποίος είναι δυνατόν να εκδηλώνεται παθητικά-επιθετικά.
Κάθε φορά που λέμε "ναι" αλλά μέσα μας είναι "όχι" πρέπει να αναρωτιόμαστε ποιες είναι οι ανασφάλειές μας και τι προσπαθούμε να καλύψουμε αλλά κυρίως τι φοβόμαστε ότι θα συμβεί αν εκφράσουμε την άρνησή μας.
Στον απολογισμό της ζωής μας μπορεί να αισθανθούμε έντονη θλίψη διαπιστώνοντας πως δε λάβαμε αυτό που μας αναλογούσε από τους άλλους. Η ψυχική μας ισορροπία είναι αποτέλεσμα της επίγνωσης και κατ' επέκταση των σωστών και αμφίδρομων σχέσεων. Για να μπορούμε να είμαστε δοτικοί με τους άλλους, πρέπει πρώτα να είμαστε δοτικοί στον εαυτό μας.


Ευάγγελος Ορφανίδης - εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος